Στην πάνω σειρά (από αριστερά):
Κωνσταντίνος Φώτης-Κώστας, Σταμάτης Αναστασάς (αγροφύλακας, σκηνοθέτης),
Μιχάλης Αναστασάς, Σάββας Αργυρού, Μιχάλης Καραγιάννης (κοινοτάρχης Καλυθιών),
Στέφανος Κυριαζής, Λευτέρης Παπαελευθερίου (Χατζηλευτέρης), Κιόττος
Στη
μέση (από αριστερά): Ευαγγελία Πολίτη, Αργυρού, Κοντού, Σωτηρόγλου, Καίτη
(Γκόλφω), Αργυρώ Πολυχρόνη
Καθιστοί:
Μιχάλης Κιόττος, Γιώργος Παπαγεωργίου (Κάντος)
Το σημερινό άρθρο προσφέρεται για να θυμηθούν οι παλιοί και να μάθουν οι νέοι για τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες τα χρόνια που δεν υπήρχαν τηλεοράσεις στα σπίτια:
Τα στοιχεία του ρεπορτάζ προέρχονται από τον κ. Αποστόλη Πολίτη.
Αρχές της δεκαετίας του 50. Τα Δωδεκάνησα μόλις έχουν απελευθερωθεί από την Ιταλική κατοχή. Η τότε Καλυθενή νεολαία, ανήσυχη όπως πάντα προσπαθεί να βρει διαδρόμους και διεξόδους να απαλλαγεί από τα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς. Προσπαθεί να ξεχάσει, προσπαθεί να βρει την Ελληνική της ταυτότητα, αυτή που 600 χρόνια την κρατούσαν καλά φυλακισμένη όσοι πέρασαν και ποδοπάτησαν αυτή τη γη.
Ένας απ’ αυτούς τους διαδρόμους, αυτός που έφερνε την τότε νεολαία πιο κοντά στην ελληνική της ταυτότητα φάνηκε πως ήταν θέατρο.
Ήταν ίσως το μοναδικό μέσο ψυχαγωγίας για την τότε εποχή. Μια καλή επιλογή ενός έργου, γραμμένο από Έλληνα συγγραφέα, που θα μιλούσε για την Ελληνική οικογένεια, για τα προβλήματά της, φαινόταν και έδειχνε ίσως τον καταλληλότερο τρόπο να ψυχαγωγήσουν, να προβληματίσουν.
Έμψυχο υλικό υπήρχε αρκετό την εποχή εκείνη. Αγόρια και κορίτσια της εποχής εκείνης διψούσαν να ανέβουν στο σανίδι του θεάτρου.
Βρέθηκε και το έργο. Η Γκόλφω. Το πιο ανεβασμένο έργο ίσως στην Ελλάδα. Έργο βγαλμένο μέσα από τα σπλάχνα της ελληνικής υπαίθρου. Έργο ερωτικό, με λίγη δόση κωμωδίας αλλά και με αρκετά μηνύματα για γονιούς και παιδιά.
Βρέθηκαν και οι ηθοποιοί που θα έπαιρναν τους ρόλους. Ηθοποιοί που ποτέ μα ποτέ δεν πέρασαν την πόρτα μιας σχολής θεάτρου. Πως θα την περνούσαν άλλωστε στα μαύρα χρόνια της κατοχής. Ηθοποιοί που δεν ήξεραν καλά-καλά να διαβάζουν, γιατί προτίμησαν να σταματήσουν το σχολειό, να μη μάθουν γράμματα, για να μη γράφουν φασιστάκια, μπαλλίλα, όπως την έλεγαν τότε την φασιστική νεολαία.
Τόλμησαν όμως κι αυτοί που ήξεραν να διαβάζουν κι αυτοί που δεν ήξεραν, να παραλάβουν τους ρόλους τους.
Ο Παπαγεωργίου ο Γιώργης, ψάλτης και οργανοπαίκτης θα έπαιζε τον Τάσο.
Η Καίτη με πατέρα Καλυθενό και μάνα μάλλον από το Μεξικό θα έπαιζε την Γκόλφω.
Ο αείμνηστος Κυριαζής Στέφανος παλιός κοινοτάρχης μας, πήρε τον ρόλο του πατέρα της Σταυρούλας και που την Σταυρούλα θα έπαιζε η Πολίτη Ευαγγελία.
Ο αείμνηστος Παπαελευθερίου Ελευθέριος, ο Χατζηλευτέρης ήταν ο πατέρας του Τάσου, η δε αείμνηστη Πολυχρόνη Αργυρώ, μάνα του Σταύρου Πολυχρόνη έπαιζε τον ρόλο της μάνας της Γκόλφω.
Μαζί τους στον ρόλο του Κίτσου ο αείμνηστος ο Τσώττος ο Κυριάκος.
Ας με συγχωρήσουν αυτοί που τότε έπαιζαν τους μικρότερους ρόλους αλλά είναι πάρα πολύ δύσκολο να τους θυμηθώ.
Η δίψα, τα μαύρα χρόνια, το μεράκι ξεπέρασαν τα πάντα. Μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα ο θίασος ήταν έτοιμος για την πρώτη παράσταση.
Ηθοποιός σημαίνει φως, λέει το τραγούδι. Γι’ αυτούς που βγάζουν σχολές τι πρέπει να σημαίνει ηθοποιός;
Η πρώτη τους παράσταση στο χωριό ήταν το κάτι άλλο. Το κοινό, από μαρτυρίες, έκλαιγε, γελούσε.
Το φυσικό τους παίξιμο ήταν ανεπανάληπτο. Σπάνια ο υποβολέας τους ο αείμνηστος Αναστασάς Μιχαήλ τους βοηθούσε.
Η φήμη τους γρήγορα ξεπέρασε τα στενά όρια του χωριού μας. Σύντομα τους κάλεσαν να παίξουν μόνο για ένα βράδυ στη Ρόδο, στην πρωτεύουσα, στο τότε κινηματοθέατρο στο Μανδράκι.
Δεν το αρνήθηκαν. Οι δυο πρώτες θέσεις του θεάτρου αποκλειστικά για τις αρχές της πόλης. Δήμαρχος, αστυνομία και για τον τότε σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ρόδου Σπυρίδωνα.
Τα καθίσματα της αίθουσας όλα γεμάτα. Αναγκάζονται οι υπεύθυνοι να φέρουν και άλλα καθίσματα.
Στο τέλος της πρώτης παράστασης ο κόσμος ξεσπά σε χειροκρότημα.
Ένα χειροκρότημα που δεν σταμάταγε.
Από μαρτυρίες, ήταν τόσο ζωντανός θίασος που ο Τάσος, ο Παπαγεωργίου Γιώργης στην σκηνή που κτυπά με μαχαίρι το στήθος του , κτυπήθηκε και το μαχαίρι έκοψε τα ρούχα του στο στήθος επάνω. Η Σταυρούλα έσπαγε με μίσος τη σταμνά της άμοιρης Γκόλφω. Ο Στέφανος Κυριαζής σαν έβαζε τις φωνές στον γιο του Τάσο νόμιζε πως ζει την πραγματικότητα.
Η Καίτη σαν Γκόλφω έδινε ρεσιτάλ ηθοποιίας ενώ σαν έκλαιγε η μανά της, η Αργυρώ Πολυχρόνη κάτω το κοινό δεν μπορούσε να κρατήσει το δάκρυ του.
Πειστικός κι ο Παπαελευθερίου Λευτέρης σαν πατέρας.
Και γενικά όλοι όσοι συμμετείχαν στον θίασο.
Η μια μέρα της παράστασης της Ρόδου έγιναν εννέα.
Ήρθαν προτάσεις για αρκετά άτομα από τον θίασο να φύγουν και να πάνε στην Αθήνα για σπουδές σε σχολές θεάτρου.
Κανένας όμως δεν αποχωρίστηκε το χωριό του. Έμεινα όλοι εδώ. Δεν ξέρω αν έπραξαν καλά που δεν πήγαν. Ίσως σήμερα να είχε το χωριό ένα μεγάλο και αρκετούς ηθοποιούς.
Αυτός ο πρώτος θιασοσ που φτιάχτηκε αμέσως μετά την απελευθέρωση έπαιξε και σε αρκετά χώρια της Ρόδου. Μετά από αρκετά χρόνια αναζωογονείται ο θίασος με σχεδόν τα ίδια πρόσωπα και πολύ λίγες αλλαγές.
