ΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ

[Ομιλία που εκφωνήθηκε στον Ι.Ν.Ευαγγελισμού Ρόδου την 7^η  Μαρτίου 2012 από τον υποδιευθυντή του Γυμνασίου Καλυθιών, καθηγητή Θεολογίας κ. Θωμά Σολδάτο]

 7^η ΜΑΡΤΙΟΥ 1948

     ( Η Επέτειος της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου με τη Μητέρα Ελλάδα)

                                   

Γιορτάζουμε σήμερα την 64^η Επέτειο της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου με τη Μητέρα Ελλάδα. Η 7^η Μαρτίου 1948 ήταν η δικαίωση του μαρτυρικού Δωδεκανησιακού λαού η οποία τερμάτισε 638 χρόνια πικρής σκλαβιάς. Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τη μεγάλη τούτη μέρα, αν δεν έχει δει με τα μάτια του ένα λαό σκλαβωμένο να ελευθερώνεται! Γενεές γενεών ενός καρτερικού και ανυπότακτου λαού οραματίζονταν την ελευθερία του!

Αντισταθήκαμε, οι Δωδεκανήσιοι, γιατί πάντα αντλούσαμε από τις αστείρευτες πηγές της ελληνικής ιστορίας. Η Ρόδος από τη γέννησή της συζητιέται στο Πάνθεο των Ολυμπίων Θεών. Μας δόξασαν τα πανελλήνια πρωτεία των Διαγοριδών, μας απαθανάτισαν οι ωδές του Πινδάρου. Μας λάμπρυνε η αίγλη του Κλεόβουλου, ενός από τους Επτά Σοφούς της Αρχαιότητας. Υψώσαμε ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου, τον Κολοσσό. Είμαστε υπερήφανοι για τον πατέρα της Ιατρικής τον Ιπποκράτη. Πρωτοστατήσαμε στη Φιλική Εταιρεία με τον Εμμανουήλ Ξάνθο. Η Κάσος έγινε ολοκαύτωμα το 1821, παίρνοντας περίοπτη θέση κοντά στα Ψαρά και στη Χίο. Στην ένδοξη εποποιία του 1940 έδωσε πρώτος τη ζωή του για την ελευθερία στα βουνά της Πίνδου ο Αλέξανδρος Διάκος από τη Χάλκη. Ας μην ξεχνούμε πως η αυγή του χριστιανισμού ξεκίνησε και από τη Ρόδο με τον Απόστολο των Εθνών Παύλο. Ήδη από τον 1ο μ.Χ. αιώνα ο Χριστιανισμός διαδίδεται στη Δωδεκάνησο. Στην Πάτμο ο εξόριστος Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει την «Αποκάλυψη» του.

Η Δωδεκάνησος στην αρχή υποτάχθηκε στις Ρωμαϊκές Λεγεώνες για πάνω από 2.000 χρόνια ατίμωσης και δουλείας. Κι όμως! Η Δωδεκανησιακή καρδιά πάντα χτυπούσε φιλελεύθερα και ελληνικά! Γυρνώντας τις σελίδες της ένδοξης ελληνικής ιστορίας μετράμε πολλούς λαούς που μόλυναν το εικονοστάσι του λαού μας: Πέρσες, Άραβες, Οθωμανοί, Ιταλοί, Γερμανοί, Άγγλοι. Οι Ιταλοί προσπάθησαν με όλα τα μέσα, ακόμα και με τη βία, να αλλοιώσουν τον εθνικό χαρακτήρα των νησιών μας. Έκλεισαν σχολεία, συνέλαβαν ανθρώπους του πνεύματος, διόρισαν Ιταλούς επόπτες της παιδείας, απαγόρευσαν την ελληνική γλώσσα και τέλος καθιέρωσαν τα επιδοτούμενα σχολεία που ήταν όμοια με αυτά της Ιταλίας. Ακόμα υποχρέωσαν τους δασκάλους να μάθουν την ιταλική γλώσσα.

Με την ίδια επιμονή, αλλά με μέσα λιγότερο «χτυπητά», προσπάθησαν οι κατακτητές να μειώσουν το κύρος της ορθοδοξίας. Όλα αυτά τα χρόνια, με διώξεις, φυλακίσεις και απελάσεις, προσπάθησε η προπαγάνδα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας να υποτάξει την ορθόδοξη χριστιανική. Όμως αυτό δεν κατέστη δυνατόν! Με σιδερένια θέληση η εκκλησία έκανε το καθήκον της.

Ο λαός μας αντιστάθηκε σε όλα αυτά με ηρωισμό, αυτοθυσία και σθένος και το αχνιστό αίμα των ηρώων έρρευσε άφθονο. Να γιατί ύστερα από έξι αιώνες πικρής σκλαβιάς οι διάφοροι κακτακητές δεν πέτυχαν να κατακτήσουν ούτε το πνεύμα ούτε την ψυχή του Δωδεκανησιακού λαού. Απεναντίας μάλιστα πολλούς από αυτούς τους εξελληνίσαμε με τον πολιτισμό μας!

Και από τότε είμαστε “ελεύθεροι”! Και είναι η ελευθερία δώρο θεϊκό! Μα η κατάκτηση της ελευθερίας δεν είναι το τέλος! Για τους πραγματικά ελεύθερους τέρμα και αναπαμός δεν υπάρχει. Εθνική λευτεριά και ανθρώπινη αξιοπρέπεια συμβαδίζει με τη λευτεριά της ψυχής από τα πάθη της. Γιατί η λευτεριά δεν θέλει μονάχα τόλμη, θέλει και αρετή, καθώς ψάλλει ο εθνικός μας ποιητής Ανδρέας Κάλβος. Γιατί απώλεια της αρετής σημαίνει χαλάρωση δυνάμεων. Κι όταν ατονήσουν οι δυνάμεις έρχεται η ατολμία, η δειλία και από αυτές το ευάλωτο και η εύκολη λεία που μπορεί να σημαίνει υποδούλωση ή αλλοτρίωση εθνική ή και απορρόφηση σε κάποια διεθνή ή ευρωπαϊκή χοάνη.

Για να διατηρήσουμε ελεύθερο το έθνος μας χρειάζεται συνεχής κα αδιάλειπτος αγώνας. Έχουμε ιστορική υποχρέωση να διαφυλάξουμε και να παραδώσουμε στις μεταγενέστερες γενεές την πατρίδα μας ελεύθερη, όπως μας την παρέδωσαν οι πρόγονοί μας, γιατί η πατρίδα μας σήμερα δεν είναι ελεύθερη! Αιτία είναι και τα δικά μας σοβαρά λάθη τα οποία οδηγούν τη χώρα μας σε σοβαρές περιπέτειες. Θυμίζω ότι την Κυριακή 12 του Φλεβάρη το βράδυ, στη συζήτηση στη Βουλή των Ελλήνων για την «Έγκριση Σχεδίων Συμβάσεων και Μνημονίου για τη μείωση του δημοσίου χρέους και της διάσωσης της εθνικής οικονομίας», και ενώ η χώρα μας κινδύνευε από την άτακτη χρεοκοπία με τις γνωστές σε όλους συνέπειες,ένα μέρος του πολιτικού κόσμου κοιτάχτηκαν ένοχα και ομολόγησαν αλήθειες – πολύ αργοπορημένα όμως – που δεν τιμούν τη χώρα μας.

““Ο εχθρός δεν είναι κάπου έξω. Είναι εντός των τειχών! Και αν υπάρχουν εχθροί, τις δικές μας αδυναμίες, τις δικές μας εξαρτήσεις εκμεταλλεύονται… Και αυτός είναι ο πιο δύσκολος πόλεμος που δίνουμε για την ανεξαρτησία και την αυτονομία μας. Να φτιάξουμε επιτέλους κράτος. Ένα κράτος ευρωπαϊκό, χωρίς σπατάλη, χωρίς πελατειακές εξαρτήσεις. Ένα κράτος αξιών και θεσμών, που να εγγυάται δικαιοσύνη, διαφάνεια και ισονομία στους πολίτες του. Δεν έχουμε πλέον απέναντί μας τα τανκς των ξένων. Ούτε υπάρχει ο σωτήρας της Ανατολής ή της Δύσης που θα μας σώσει. Πρέπει σήμερα όλοι μας, από τα δεξιά μέχρι τα αριστερά να προσπαθήσουμε να κάνουμε τη μετάβαση σε μια άλλη Ελλάδα. Αυτά που θα έπρεπε να είχαμε κάνει δεκαετίες πριν, ας τα πράξουμε επιτέλους τώρα! Κανένας μας δεν ανέχεται τις ρατσιστικές προκαταλήψεις και  τις ύβρεις απέναντι στην πατρίδα μας και τον Ελληνικό λαό. Όλοι μας πονάμε βλέποντας τον εύκολο διασυρμό από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης  και  τα σκωπτικά πρωτοσέλιδα του παγκόσμιου τύπου-έντυπου και  ηλεκτρονικού. Και σε πολλά Ευρωπαϊκά Κοινοβούλια ακούσαμε, απίστευτα ανίδεους και λαϊκιστές πολιτικούς να ειρωνεύονται και να κατηγορούν τη χώρα μας  αγνοώντας προφανώς  την προσφορά της στην εδραίωση του Δυτικού πολιτισμού ! ”

Ακούγοντας όλα αυτά, στον νου μου έρχεται ο δικός μας άνθρωπος, λογοτέχνης και καθηγητής Φώτης Βαρέλης, ο οποίος στέκονταν στο σημείο που στέκομαι σήμερα εγώ, στον ιστορικό επετειακό του λόγο για την ενσωμάτωση το 1988, να λέει με παρακλητική φωνή και κραυγή αγωνίας. Επαναλαμβάνω τα λόγια του:

1ο:«Προσέξτε την ελευθερία μας! Είναι η πρώτη ύλη της ευδαιμονίας του ανθρώπου και ζητάει αυτογνωσία, αυτοπειθαρχία, σεβασμό και τιμιότητα στην εργασία μας. Ζητάει αγάπη, ανθρωπιά και δικαιοσύνη στη διαχείριση των κοινών πραγμάτων».

2^ον, είχε πει ο σοφός καθηγητής: Προσέξτε τη γλώσσα μας! Γιατί τίποτα άλλο πιο ακριβό από τη γλώσσα δεν κληρονομήσαμε από τους πατεράδες μας και τίποτα άλλο πιο ακριβό από τη γλώσσα δεν πρόκειται να δώσουμε κληρονομιά στα παιδιά μας! Σε όλη της την πορεία. Από τις πρώτες πηγές της, μέχρι σήμερα. Μέχρι το κάθε σήμερα . Όχι κομμένη από κάποιο σημείο και ύστερα, γιατί θα ξεραθεί. Από κει αντλούμε την ιστορία μας από κει αντλούμε τις δυνάμεις του έθνους μας, τις δυνάμεις μας». Και αυτό ακριβώς διαφυλάχθηκε ως ιερό κειμήλιο από τους προγόνους μας. Και πραγματικά όταν τότε στις 15 Μαΐου 1945 ο Αντιβασιλέας Δαμασκηνός έφτανε με το «Αβέρωφ» στη Ρόδο, προάγγελος της Ένωσης με την Ελλάδα, αναρωτιόταν αν θα άκουγε να μιλιέται η ελληνική γλώσσα στα νησιά. Μετά από έξι αιώνες πικρής σκλαβιάς, άκουσε τα πιο γνήσια και ωραία ελληνικά, συνάντησε την πιο καθαρή Ελλάδα. Αντίθετα σήμερα η γλώσσα μας βάλλεται τόσο από εχθρικές δυνάμεις έξωθεν της χώρας όσο και από δυνάμεις εντός των πυλών. Η επαγρύπνησή μας είναι επιβεβλημένη. Είναι σημαντικό πάντοτε, αλλά ιδιαίτερα σε τέτοιες στιγμές να θυμόμαστε ποιοι είμαστε και από πού προερχόμαστε. Η ιστορία μας και η μνήμη της είναι η πιο αξιόπιστη πυξίδα για το μέλλον μας.

Εμπνευσμένοι λοιπόν από τα οράματα των αγωνιστών της ελευθερίας, καλούμαστε σε δύσκολους καιρούς να υπηρετήσουμε με αίσθημα ευθύνης, με ομοψυχία και ενότητα, τα ιδανικά μας και να στηρίξουμε την προοπτική της σύγχρονης και ισχυρής Ελλάδας που  θα προοδεύσει τελικά αλλά και της Δωδεκανήσου που ανεβαίνει ψηλότερα – γιατί έχει σοβαρούς και έντιμους ανθρώπους που ενδιαφέρονται σοβαρά γι΄ αυτήν – κατακτώντας τη θέση που της αξίζει.

 Η σημερινή ημέρα διακηρύττει διάπλατα προς όλες τις κατευθύνσεις πως, οι Δωδεκανήσιοι αν και για πολλούς αιώνες έπεσαν στα χέρια διαφόρων κατακτητών παρέμειναν όμως αδούλωτοι στην ψυχή και  στο φρόνημα. Ο αγώνας για την Ενσωμάτωση δεν αποτελεί απλά έναν αγώνα γεωγραφικού και πολιτικού  επαναπροσδιορισμού μέσω της χάραξης νέων συνόρων.Είναι ο αγώνας  του ανθρώπου να ενσωματωθεί και επίσημα στην ιστορία των προγόνων του, στην ιστορία του έθνους του! Και όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο  καθηγητής Χρήστος Γιανναράς:«Η Ελλάδα δεν ορίζεται καταρχήν ως Τόπος, αλλά ως Τρόπος βίου».Και ο τρόπος αυτός είναι μια διαρκής  στάση ζωής και παραγωγής  λαμπρού πολιτισμού  από τη γένεσή της μέχρι σήμερα…Και με την στάση τους αυτή οι προγονοί μας,διδάσκουν τι σημαίνει ήθος, αξίες, ιδανικά, λόγος και νόημα ύπαρξης ενωμένα όλα στην εκκλησιαστική ορθοδοξία.

Ας τους δώσουμε λοιπόν την υπόσχεση ότι θα φανούμε αντάξιοί τους εάν χρειαστεί και ότι θα γίνουμε και εμείς οι πρόγονοι κάποιων που θα είναι υπερήφανοι για μας, όπως και εμείς είμαστε υπερήφανοι για εκείνους, φτιάχνοντας επιτέλους μια σύγχρονη, ισχυρή και ανταγωνιστική Ελλάδα! Η διεθνής οικονομική κρίση ας μη γίνει και κρίση αξιών και θεσμών για την ελληνική κοινωνία αλλά ας γίνει η αφορμή αφύπνισης, προβληματισμού, εγρήγορσης και επιστροφής στις αιώνιες και αλάνθαστες αξίες του  ελληνισμού  και της  ορθοδοξίας.

Η πρόοδος ενός λαού δεν χαρίζεται από κανέναν. Η πρόοδος κατακτιέται. Και εμείς θα την κατακτήσουμε πάση θυσία!

Σας ευχαριστώ.    

   

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

·               Ανδρονίκη Χαριτωνίδου, «Η Επέτειος της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στην Πατμιάδα»

·               Ιωάννης Σακκάς, «Η ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου»

·               Κ. Λιόντης, «Ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα,πενήντα χρόνια από την Ενσωμάτωση»

·               Αντώνης Αγγελής, «Ο εορτασμός της ενσωματώσεως της Δωδεκανήσου στις 7 Μαρτίου 1948»

·               Αναστάσιος Κοντάκος & Σάυρος Παπαδόπουλος, «Η Εκπαίδευση στα Δωδεκάνησα μετά την Ενσωμάτωση 1947-1950»

·               Αρχειακό υλικό Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ρόδου

·               Οπτικοακουστικό ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ