ΤΟ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΚΑΛΥΘΕΝΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙ

Με υπομονή και μεθοδικότητα, εδώ και πολλά χρόνια ο δάσκαλος Κώστας Πολυχρονάς καταγράφει με κάθε λεπτομέρεια τη γνήσια γλώσσα που μιλούσαν οι κάτοικοι των Καλυθιών τον περασμένο αιώνα.
Μιλώντας καθημερινά με ηλικιωμένους Καλυθενούς ο Κώστας Πολυχρονάς συγκέντρωσε έναν λεκτικό πλούτο που αγγίζει τις 5.000 λέξεις. Ο θησαυρός του Καλυθενού λεξικού αποτελεί έργο ζωής για τον δημιουργό του που φροντίζει να προσθέτει συνεχώς νέες λέξεις και φράσεις.
Ολη η εργασία του ακούραστου δασκάλου Κωστή παρουσιάζεται όπως έχει καταγραφεί στο blog του http://kallithenosentouki.blogspot.com

α ρτει = θα έρθει

α σιχτίρ = (βρισιά τούρκικη)

αβκερινός (ο) = ο αυγερινός

αβκή (η) = η αυγή

αβκό (το) = το αυγό

άβκω = να βγω ( Ττου και βκαίνω)

αβράτος (γάδαρος) = δυνατός

αβτέλλα(η) =η βδέλλα

αγανιά (η) = οξείδωση, συκοφαντία

αγάφτιστος = αβάπτιστος

άγαφτος =ο  άβαφος

αγγειό (το) = πήλινο δοχείο (Σπας τα’ αγγειά, πας τα’ αφτιά)

άγγονας (ο) = ο εγγονός

αγγουράκια = καρπός του άγριου τριφυλλιού

αγγούρκια = τα αγγούρια

αγέρας = ο αέρας

αγκάθθα (η) = το αγκάθι

αγκαλκιά = η αγκαλιά (ξύλα)

αγκαλκιές (οι) = δεμάτια κλαδιών

αγκάστρι (το) = η εγκυμοσύνη

αγκατσανήθρες οι = τα άνθη του αγκάτσαρου

αγκάτσαρος (ο)=

αγκεμμός = ο γκρεμός

αγκίνιο (το) = καινούργιο, αφόρετο

αγκλαβή (η) = προικοσύμφωνο

αγκωνάρι (το) = γωνιακή πέτρα οικοδομήματος

άγκωνας = η άρθρωση αγκώνας

αγναφίσι (το) = όνομα ψαριού που χάθηκε από τη θάλασσα μας

αγριοσπάνακο = το άγριο σπανάκι

αγρολιί  το = το άγριο μικρό ελαιόδεντρο

άγροστη(η)= η αγροστίδα

αγχάνι (το) = ο μίσχος

αγώι (το) = το κόμιστρο

αδέρφκια = τα αδέλφια

αδερφομοίρι (το) =περιουσία δυο αδελφών

άδκειαση (η) =ελεύθερος χρόνος

άδκειος = κενός

άδκιάβαστος = αδιάβαστος

αδκιαφόρετα = άχρηστα

αδραχτάς (ο) = το αδράχτι

αέλαμος (ο) = η βρώμη

αελκιά = η αγελάδα

αεροπορείο (το) = το αεροδρόμιο

αζιλίκι (το)- ο αχταρμάς = βαθύ σκάψιμο για εκρίζωση αγριάδας(άγροστη, καλαμάγρα)

αζύαστος = αζύγιστος

Αη Μωνιού τα Λκίδκια = τοποθεσία Κ.

άης = άφησε

Αης Σίερος = το χωριό Άγιος Ισίδωρος

αθεόφοος = αυτός που δε φοβάται το θεό

αθθοκουππιάρης = ο μαζεμένος..

αθθόπανον (το) = πανί για τη στάχτη

άθθος (το) = η στάχτη

αθραλάκη (η) = ζεστή στάχτη με λίγα κάρβουνα

αθρούμπα (η) = το θυμάρι

αθύρι (το) = ποικιλία σταφυλιού

ακία (η) = η ακίδα

ακκιντί(το) = η κλίση

ακνία (η) = η ακρίδα

ακονιζιά= φυτό

άκουννο (το) = ποικιλία σταφυλιού (σουλτανίνα)

ακουππάς (ο) = ο  αυχένας

άκρια (η) = η άκρη

αλάι (το) = το μάλωμα

αλαλάς (αλαλάοι) (ο) = η παπαρούνα

αλαπού(η) = η αλεπού

αλάρκου = μακριά

αλάρκα = μακριά μου (αλάρκα που φτον)

αλατσερό (το) = θέση στον τοίχο της τσιμιάς για αλάτι

Αλεξάντρα = η Αλεξάνδρεια

αλεσβακιά(η) = το φασκόμηλο

αλεσφακόλαο (το) = το λάδι της αλεσφακιάς

αλετράς = κατασκευαστής αλετριού

αλεφή (η) = αλοιφή

αλί = αλίμονο

αλισίφα = η αλισίβα

αλκιώς = αλλιώς

αλλdά = αλλά

άλλdος = άλλος

αλοάς ο = το αρσενικό άλογο

αλοατάκι-και = τα αλογάκια (του λούνα παρκ)

άλοθθας = άγριο σύκο

αλόθθι (το) = άγριο σύκο

αλόι = τιμωρία

αλός (ο) = το φυτό αθάνατος(κακτοειδές)

άλοτρο (το) = το αλέτρι

αλυαριά = η λυγαριά

αλφάι (το) = το αλφάδι

αλωνάρης = αυτός που αλωνίζει

αμά = μητέρα (κάλεσμα)

αμάεφτη = αμάζευτη

αμανάτι = παρατημένο

αμανίζευτη = ανεπρόκοπη ;

αμάους = παιδικό παιχνίδι

αμάραγκος (ο) = η μαργαρίτα

αμμά = η μαμά

άμμαχα= άμαχα, τίποτα

Αμμωτή (η) = τοπωνύμιο

αμολέρνω =αμολώ

αμόλοχχας (ο) = η μολόχα

αμολυτός = ελεύθερος

αμόντου = άδικα (αμόντου πήαν οι κόποι μου)

αμούργκι (το)= δοχείο για άρμεγμα γάλακτος

αμουσία (η) =κεντητή κουρτίνα του απουκρέβατου

αμπελομάχαιρο (το) = μαχαίρι κλαδέματος αμπελιού

αμπελοπούλι-αμπελοπούλκια = όνομα πουλιού

αμπρέλλdα (η)= η ομπρέλα

αμπρόκκα ( η) = η πρόκα

Αμώνης = όνομα του προφήτη Αμώ

αμώνω= ορκίζομαι

 αναγκαίο (το) = αποχωρητήριο

αναγκαστικώς = αναγκαστικά

ανάκτηση (η) = η αγανάκτηση, η ανακατάληψη

Αναστασκιά (Αγιά Ανασταστασκιά) = Ανασρτασία

ανέβαστος = (δεν έγινε η ζύμωση)

ανεμοδουλκειά (η) = δουλειά του ποδαριού

ανεμομάεμα το = μάζεμα του ανέμου (βρισιά)

ανεμόριχτη-ες = αυτή που ρίχνει ο άνεμος (ανεμόριχτες ελιές)

ανεμόστρεφα = αγύριστα (δανεικά και ανεμόστρεφα)

ανέφαλον (το) = σύννεφο

άνκου = μωρουδιακή φωνή

αννοίω = ανοίγω

ανόμαστο = παιδικό παιχνίδι (κρυφτό μεγάλων αποστάσεων)

αντελλόνικα = ποικιλία σύκων

αντερογίμωση (η) = η κάθε τροφή

αντζαμής = άπειρος

αντζινόβατος(ο) = αναρριχώμενο ακανθώδες φυτό

αντιερίζει = ευλογεί αντίδωρα

αντιερίζω = κόβω αντίδωρα

αντίερο (το) = το αντίδωρο

Αντρεϊ (το) = ο Αντρέας

αντρόϋνο  το=  το αντρόγυνο

ανύπλυτο = άπλυτο

ανύπλυτος =ο άπλυτος

ανωάκι = το μικρό  ανώγι

ανώι = το ανώγι

αξάκι (το) = ξαδερφάκι

άξαμο(το) = μέτρο σύγκρισης

αξάς = ξάδελφος

αουκής (ο) = κυνηγός

αουμάους (τους) = παιδικό παιχνίδι με τενεκέδες

αουμάς (ο) =χώρος ύπνου για τις κότες

άουρα (τα) = άγουρα

άουρος (ο) = ο άγουρος καρπός

Άουστος = ο Αύγουστος

απά = πατέρα

απατός = ο ίδιος

άπλα (τα) = οι γερανοί

αποκάλαμη (η) = το μέρος του βλαστού που μένει στο χωράφι μετά το θερισμό

απόλεμος (ο) = στοά στις πηγές που χρησίμευε για συγκέντρωση νερού

αποπαίδι = διωγμένο παιδί ;

απουκρέβαττος = μέρος του παλιού σπιτιού

απόϋρος (ο) = περπατώ περιμετρικά

αππί (αππίδκια) (το) = το αχλάδι

αππίδι (το) = αχλάδι

αππιδκιά (η) = αχλαδιά

Απριλομάς = Απρίλιος και Μάϊος

απροέλοιπος = ο υπόλοιπος

αράδα (η) = η σειρά (Αν είσαι και παπάς, με την αράδα σου θα πας)

αράθυμος = ο νευρικός

αραλίκι (το) = ευκαιρία, άνεση

αριανιά(η) = ρίγανη

Αρκάγγελος = το χωριό Αρχάγγελος

αρκέβκω = αρχίζω

αρκιά = αραιά

αρκινώ = αρχίζω

αρκιός = ο αραιός

αρκούα (η) = αρκούδα (κουκιά αρκούα)

άρκοφτας (ο) = κέδρος

αρκόφτια (τα) = καρποί του άρκοφτα (κέδρος)

αρκώ = αργώ, άργησα

αρλούμπα (η) = η βλακεία, το ψέμα

αρμαθκιά = η αρμαθιά

αρμάρι = το ερμάρι

αρμός = διάστημα

αρναούττι (το) = η πιπεριά

αροαφνένη (η) = βίτσα αροάφνας

αροάφνες = οι ροδοδάφνες

αρόηνος (ο) = είδος φασολιού

αρυάκι = το ρυάκι

αρφός,-η = αδελφός, -η

ασκαρδί = παρά λίγο

ασκιά (η) = η σκιά

ασκινόκαρπος (ο) = ο καρπός του σκίνου(κόκκινος- μαύρος)

ασκινός = ο σκίνος

ασμάρι (το) =το  σμάρι

ασουλούππωτος = ο ακανόνιστος

ασπάλαθος(ο) = σπαλαθιά

άσπρα (τα)= οι παράδες

ασπρόκωλος = όνομα πουλιού

αστήριγκας(ο) = η άκρη του δώματος

αστιβή = φυτό

άστρο (το) = είδος χαρταετού

αστροπελέκι (το) = ο κεραυνός

Αστροπυλκιά = τοπωνύμιο

ασχιόλκια (τα) = τα χέλια

ατζινόβατος (ο) = αναρριχητικό φυτό με αγκάθια

άτσα  (η)= η φτέρνα

ατσί (το) = το κουνάβι

ατσικνούα (η) = η τσουκνίδα

ατσιλλdαρούα (η) = όνομα φυτού

αυλόϋρος = 0 αυλόγυρος

αφόητος = ο άφοβος, ο γενναίος

άφταστο = το αποτελεσματικό

αφτούμενος = αναμμένος

άφτω = ανάβω

αφφάλι (το) = ο ομφαλός

άχερο = το άχυρο

αχερώνι(το) = ο αχυρώνας

αχιόλι (το) = το χέλι

αχιόλκια = τα χέλια

αχιονιός = ο αχινός

αχλάα (η) = το αχλάδι

άχλαος = καρπός αχλαουνιού (άγριας αππιδιάς)

αχλαούνι(το) = άγρια αχλαδιά

αχταπόϊ (το  =  το χταπόδι

αχταρμάς (ο) = καθάρισμα γης από αγριάδες

άψε = άναψε

βαζάνι (το) = μελιτζάνα

βαθκιά = η βαθιά

βαθκιός = ο βαθύς

βαϊλίζω = προστατεύω, ασχολούμαι μαζί του

βάλα (η) = κολπίσκος

βαλάνι (το) = σκληρό, άγουρο φρούτο

βάλλdω = βάζω

βάρ’ το = βάλ’ το

βαρέλλdα (η) = το μεγάλο βαρέλι

βαρέλλdι (το) = το βαρέλι

βαρκιούμαι = βαριέμαι

βαρογούμαρο (το) = παραπανίσιο βάρος

βαροκαρδίζω = διστάζω

Βασιλκιού = του Βασίλη

βάσσω = γαυγίζω

βασταζάμενος = ο πλούσιος

βασταμένος = ο πλούσιος

βασταός (ο) = το όριο των χωραφιών

βαστιέμαι = έχω χρήματα

βαστούσιν = έχουν καρπό

βαστρί (το) = κομμάτι πήλινου σκεύους

βατέβκω = ζευγαρώνω (φίδι)

βάτος –οι = αγκαθωτός θάμνος

βάτσινο (το) = το βατόμουρο

βελονιά- βελονιά = υπομονή και επιμονή

βέργες(οι) = ξόβεργες

βεργόξυλα = καθαρισμένα κλαδιά ελιάς για τις ξόβεργες

βερεσέ = με πίστωση

βερεσέδκια = τα χρέη , οι κόκκες

βερκόξυλο = το ξύλο της ελιάς για ξόβεργα

βίγλα (η) = το παρατηρητήριο

βιγλίζω = παρατηρώ ,κατασκοπεύω

Βιλανόβα (η) = το χωριό Παραδείσι

βίλλdα (η)= ανδρικό όργανο

βίτι-βίτι = κουβέντα, πάρλα

βιτούρα (η) = το αυτοκίνητο

βιτουρί (το) = το αυτοκίνητο

βίτσα (η) = βέργα για τιμωρία

βκα (τα) = τα αυγά

βκαίνω = βγαίνω

βκαλλdοψύχης = ο ανυπόμονος

βκάλλdω =βγάζω

βκιολέττα = η βιολέτα

βκω = βγω

βλαστάρι- βλαστάρκια = τρυφεροί βλαστοί  της βρούας

βλοημένος = ευλογημένος

βοηθαμέντο = βοήθεια μας

βόθκεια (η) = η βοήθεια

βόθυλλας (ο)= λάκκος με νερό στο ποτάμι

βόι (το) = το βόδι

βολά (η) = φορά

βολαρίτα(η) = ο λουκουμάς

βολεί = εξυπηρετεί

βορβότσιλλdο (το) = σκατό λαγού

Βορινό = ορμίσκος που έδεναν οι πρώτες βάρκες

βοτρίδι-δκια = (σταφυλιού)

βοτρύ (το) = ο βότρυς

βόττα (η) = βόλτα

βότυρος (ο) = το βούτυρο

βούα (η)= αργαλειός

βούκινο = γνωστό σε όλους

Βουκκουλκιά = τοπωνύμιο

βούκκουλλος (ο) = βοσκός βοδιών

βουνάρι (το) = το βουνό

βουρβουλιά ( η) = μεγάλο πλήθος

βουρκουρί (το) = μικρό καλάθι

βουστέρνα = δεξαμενή

βουττώ = τολμώ

βραϊνό = βραδινό

βράυ = βράδυ

βρισκούμενο (το) = ό,τι υπάρχει σε τροφή

βρούα (η) = φαγώσιμο χόρτο, βρούβα

βρούλλdος (ο) = βούρλο

βτα = εδώ

βτομά (η) = βδομάδα

βυζοπούγκι (το) = στηθόδεσμος

βυζούα= η φουσκωμένη αγκατσανήθρα

βυτίνα, βυτινάρι = πήλινα δοχεία αποθήκευσης

βω = εγώ

βωλίμι (το) = μεγάλο βάρος, ασήκωτο

βώλος = η χοντρή γυναίκα

γαβρίλλης (ο)= έντομο

γαδούρι-γαδουρί

γαίμα (το) = το αίμα

γαληνέβκω = ηρεμώ

γαντέρνω = αντέχω

γάνωμα (το) = επάλειψη χάλκινων σκευών

γανώνω = επάληψη καζανιών με γάνωμα

γαπίζει = ταιριάζει

γαπίζω = ταιριάζω

γάρα (η) = το στομάχι

γάρνης = αυτός που αθετεί το λόγο του

γάρος (ο) = ο γάιδαρος

γάφτιση (η) = η βάπτιση

γάφω = βουτώ π,χ το μαρούλι στο ξίδι

γγίζω = αγγίζω

γδοχέρι = το χέρι του γδιου

γεβεντισμένος = ατιμασμένος

γειτονιό (το) = το γειτονικό

γειτόνοι (οι) = οι γείτονες

γεματίζω = δοκιμάζω

γεματώ = δοκιμάζω

γέμπυος (ο) = το πύο

γεναίκα = η γυναίκα

γεναικωνίτης = γυναικωνίτης

γένει = γίνει ( Α γένει θέλει)

γένεται = γίνεται

γένομαι = γίνομαι

γερατίζω = είμαι χρήσιμος

γέρμα (το) = αυλακιά οργώματος

γερό (το) = το ιερό μέρος του ναού

γήρη (τα) = τα γεράματα ( να ‘χεις στα γήρη σου)

γιαβουκλού (η) = η αρραβωνιαστικιά

γυαλλdικό (το) = παλιό έπιπλο με καθρέφτη και συρτάρια

γιαλλdόου(τους) = για τον εαυτό τους

γιαλτούμι = καλή πράξη

γιαμιάς = αμέσως

Γιαννάι (το) =  το χωριό Γεννάδι

γιαννάκι = το πουλί Καλογιάννης

Γιαννί (το) = ο Γιάννης

γιαπανά = άδικα, χαμένα (τα λόγια μου πάνε γιαπανά)

γιαπάς (ο) = όργανο για ξεχύρισμα στο αλώνι

γιαπράκι(ν) (το) = ντολμαδάκι

γιαπρακόχορτο(ν)  (το) = όνομα χόρτου

γιαράς (ο) = η πληγή

γιαρένης (ο) = φίλος από ξένο τόπο

γιαρμάς (ο) = το αυλάκι αποστράγγισης

γιαττάκι(ν)  (το) = χώρος ύπνου

γιμώνω = γεμίζω

γινατζής = πεισματάρης

γιοππιριά (η) = φυτό του βουνού και του κάμπου

γιότθος = εξόγκωμα στη ράχη αγελάδας(ασθένεια)

γιοτίζω = ταιριάζω, ζευγαρώνω

γιουργιάζω (τα πρόβατα) = φωνάζω τα πρόβατα να μαζευτούν

Γιωργκί (το) = Το Γιωργάκη

Γιωρκό (το) = η Γεωργία

γκαζοτενεκές (ο) = δοχείο για υγρά

γκανίζω = φωνάζω σαν το γαϊδούρι

γκάνισμα (το) = η φωνή του  γαϊδάρου

γκαρέβκω = σπαταλώ χώρο

γκαρέβω = αγγαρεύω

γκιλλdώνω = κεντώ

γκινιάζω = εγκαινιάζω, φορώ για πρώτη φορά

γκλεούδι = μορφονιός

γκλεούδι-δκια =  κουλουράκια του γάμου

γκωλντώ = ακολουθώ

γλειφόνι (το) = είδος τσαγιού

γλεντίζω = διασκεδάζω

γλέπω = βλέπω

γλημούρι (το) = ο τάφος

γλήορα = γρήγορα

Γληόρης = ο Γρηγόρης

γλήορος (ο) = ο γρήγορος

γλιστρία (η) = γλιστρίδα

γλίτσα (η) = τα βρύα, η γλίστρα

γλου-γλου-γλου = ο ήχος του νερού της σουράς

γλυκατσούα = πολύ γλυκό

γλωσσοφαγιά (η) = αιτία η γλωσσοφαγιά

γόντι = το δόντι

γουλίζω = μπαζώνω

γουμάρι (το) =βάρος

γουμαρκιάζω = φορτώνω βάρος

γουνέττα (η) = το ρείθρο του δρόμου

γούργια (η) = ταγάρι βοσκού

γούργουρας (ο) = πλεκτή θήκη για ελιές

γουριασμένο = κλούβιο(αυγό)

γούρκια (η) = σακίδιο κυνηγού

γραβάντα (η) = η γραβάτα

γραμματιζούμενος = μορφωμένος

γριάζω = αγριεύω

γριλλdίζω

γρίλλος = έντομο

γρουλλdώνω =γουρλώνω

γτι-γδι = γδι

γυάλλdος (ο) = υάλινο δοχείο υγρών

γυαλλdουρίζει = φωτίζει ελάχιστα

γυαλοκοπώ = αστράφτω

γύλλος= χρωματιστό πετρόψαρο

γυρέβκω = αναζητώ, ζητώ

γυρί(ν)  (το) = μεταφορικά η γρίπη

δακκανιάρης (ο) = δαγκωνιάρης

δακκανιούρα (η) = όνομα πουλιού (ο κεφαλάς)

δακκώ = δαγκώνω

δαμάλι = το μοσχάρι

δανεικές = μέρες εργασίες στις συντροφιές

δανεκτώ = τυρανιέμαι, βασανίζομαι

δασκάλισσα = η γυναίκα του δασκάλου

δαφτίζω = βαπτίζω

δάφτιση = η βάπτιση

δαχτυλίι (το) = το δακτυλίδι

δεκαρκιά = δεκαριά

δεκατιστής = ο εισπράκτορας του φόρου της δεκάτης επί τουρκοκρατίας

δεσκιά (η) = δέσιμο

δημάρκαινα = η γυναίκα του δημάρχου

δημαρκία (η) = η έδρα του δήμου

δήμαρκος = ο δήμαρχος

διακονέβκω = ζητιανεύω

διάλα (η) = η χτένα

διαλάς (ο) = χτένα

δίγκλα (η)= δέσιμο του σαμαριού

δικιμάζω = δοκιμάζω

διμηνίτης (ο) = ποικιλία τοπικού σταφυλιού

διπούζα (η) = δεσιά ανά δύο των ποδιών του αλόγου

δισπυριάζω = θυμώνω

διφούρκι (το) = εργαλείο φούρνου

δκιακονέβκω = ζητιανεύω

δκιακονιά = η ζητιανιά

δκιακονιάρης = ο διακονιάρης

δκιαλλdέμένα = διαλεγμένα

δκιαλλdέω = διαλέγω

δκιανί = το γαλόπουλο

δκιάνος (ο) , δκιάνα (η), δκιανιά (τα) = γαλοπούλα

δκιαολέβκω = θυμώνω σα διάβολος

δκιαρτωμένα = τακτοποιημένα , καθαρά, περιποιημένα

δκιαρτωμένος = τακτοποιημένος

δκιαρτώνω = διορθώνω, τακτοποιώ, καθαρίζω το σπίτι

δκιάφορο = ο τόκος

δκυο = δύο

δοξάρα(η) = όργανο για ξύσιμο βαμβακιού

δουλέβκω = δουλεύω

δουλκειές = δουλειές

δρακουνώ = καταβροχθίζω

δραπάνι(ν) (το) = δρεπάνι

δροσιό-δροσιό =έκφραση ικανοποίησης

δροσίτης = μικρό φίδι

δροσκιό(ν)  (το ) = το δροσερό μέρος

δροσόλι(ν)- λκια = φρέσκο, τρυφερό, δυνατό

δρουμί(ν)  (το) = μικρό σύνολο θερισμένα στάχυα

δωνά = εδώ

εβτά = εδώ

εγένη = έγινε

εγινήκασι = έγιναν

εζηούσε = ζούσε

έθελε = ήθελε (έθελέν τα κι έπαθέν τα)

εία = είδα

ειναί = ναι

εκακκάρωσέν τα = πέθανε

εκάννεψα = σημάδεψα

εκκλησκιά = η εκκλησία

ελάλκιε = μιλούσε, προγκούσε το ζώο

ελείβκαν = έλειπαν, λειψά

έλι πέττι = ίσως

ελκιά (η) = η ελιά

ελκιές = ελιές

εμετέφερνεν = μετέφερε

έμπει = μπει

εμπιστέβκουμαι = εμπιστεύομαι

εμπόρκιεν = μπορούσε

εμπόρκιου = μπορούσα

έμπρεπεν = έπρεπε

εμυσκόλα = μύριζε

ένιωσα = ξύπνησα

έννοιεν = άνοιγε (την πόρτα)

εντερέσια = δοσοληψίες

Έξινη (η) = γειτονιά Καλυθιών

επααίνναμεν = πηγαίναμε

επαίρνουν τον = τον θεωρούσα

επασκολούμαι = ασχολούμαι

επίττισεν = τελείωσε η εργασία

ερεκτιάστηκά την = τη διάλεξα

ερκατών = μέτρηση του αμπελιού (5 ερκατών, 10 ερκατών)

έρκεται = έρχεται

ερκίζαν = αρχίζαν

ερκομός (ο) = ο ερχομός

έρκουμαι = έρχομαι

έρκουμουν = ερχόμουν( …..εβώ έρκουμουν)

έρκουνταν = έρχονταν

εστάλωσεν (το σπίτι) = γέμισε καπνό

εστρατέφτηκεν = δρομολογήθηκε

εστρεμμός (ο) = η επιστροφή

ετίναξεν το πέταλο = πέθανε

ετού = εκεί

ετούκκεψεν = έπεσε το τοίχωμα

ετουρτούρκιανα = εξεπάγιασα

ετραουδούσαμεν = τραγουδούσαμε

ετσά = έτσι

Ευτυχίας (στης) =γειτονιά Κ.

εφανίστην (με) = μου φάνηκε

εφκαρίστηση = η ευχαρίστηση

εφκαριστώ = ευχαριστώ

εφρύαν (τες) (ελιές)

Εφτά = τελετή στις εφτά μέρες από τη γέννηση του μωρού

εφτό = αυτό

έφτυξα = απειλή. Να γυρίσεις πριν στεγνώσει το σάλιο

έχαννεν = άνοιξε το στόμα για τροφή

εχασουμέρκιεν= χασομερούσε

εψιμάρι(ν)  (το) = το τελευταίο παιδί με διαφορά

ζα (τα) = ζώα

ζαλά (η) = ζαλάδα

ζάντι (το) = η κόλλα του άρρωστου κορμού δέντρου , η κόλλα της χρουσομηλιάς

ζάφτι(ν )(το) = εξουσία

ζαχαρένια = ηρεμία

ζαχτανώ = δέρνω, ξυλοκοπώ

ζέβλα (η) = μέρος του αλετριού

ζένω = βρομώ

ζέξιμο(ν)  (το) = το όργωμα

ζευλώνω = ετοιμάζω τα ζώα για όργωμα

ζέχνω = οργώνω

ζηιώ = ζω

ζηλέβκω = ζηλεύω

ζι (ν) (το) = το ζύγι

ζιγκαρωτός = πιεστικά γεμάτος

ζιγρότα (η) = όνομα κατσίκας από το χρώμα

ζίζικας (ο) = ο τζίτζικας

ζιμπίλι(ν)  (το) = θήκη για την ελιόμαζα

ζίστ = φωνή με την οποία διώχνεται η γάτα

ζίστι = για το διώξιμο της γάτας

ζο(ν) = το ζώο

ζούκκου = ήχος του ξυλοδαρμού

ζουλέβκω = ζηλεύω

ζούλκεια = η ζήλια

ζουλκιάρης = ο ζηλιάρης

ζουλούππικος = πολύ ώριμος, μαλακός

ζουμιένω = καταβρέχομαι

ζούππες(ελιές)

ζουππί = καταβρεγμένος

ζυός (ο) = μέρος του αλετριού

ζωντάγρα (η) = η τανάλια

ζωντανά (τα) = γενικά τα ζώα ( πάω στα ζωντανά)

ήβκεν = βγήκε

ήβκες = βγήκες

ήλου = παιχνίδι παιδικό της γειτονιάς (κρυφτό)

ήψεν = άναψε (Ήψεν το καψούλλdιν του)

θανατά = θανάτου (είναι του θανατά)

θαρρέβκω = παίρνω θάρρος

Θεγέ = Θεέ (Θεγέ μου, Χριστέ μου)

θελκιά (η) = η θηλιά

θεμερία (η) = η εφημερίδα

θεριστάες = οι θεριστές

Θεριστής = ο Ιούνιος

θερκιό(ν) (το) = θηρίο

θήμισος = στη μέση, ήμισυς

θκεια (η) = η θεία

Θολάρι (το) = τοπωνύμιο

θρύβκω = κομματιάζω (θρύψε το ψωμί στο γάλα)

θρονί(ν) –νιά = το κάθισμα του ναού

θυμισμένη (κατσίκα) = έτοιμη για ζευγάρωμα

θωρώ = βλέπω

ίδκιον = ίδιο

ίδκιος = ο ίδιος

ίδρος (ο) = ο ιδρώτας

ίσικα = (στην ήττα)

καβάλλdα (η) = πεζούλα προστασίας αγρού

καβαλλdίνα (η) = η κοπριά του γαϊδάρου

καβέττα (η) = αλουμινένιο δοχείο φύλαξης φαγητού

καβλίγκανος = τρυφερός βλαστός σέλινου

καβρουμάς (ο) = τηγανιτό χοιρινό

κάβταλο(ν) (το) = καμένο, καρβουνιασμένο

καγιά (η) = βράχος

κάγκαρο(ν) (το) = μεγάλη ποσότητα (ήπιες τον κάγκαρο)

Καδημία = Ακαδημία

καζάντι  το= κέρδος (τι θα καζαντίσουμε….)

καζίκι (το) = πάσσαλος (σιδερένιος- ξύλινος)

καζικιά(η) = έκρηξη

καζίκι-καζικιά = το χρέος

καζικώνουμαι = μένω σταθερός σε ένα μέρος

κάθα = κάθε

καθάμπρικο (το) = μπρίκι

καθέκλα (η)= η καρέκλα

καθερνώ = καθαρίζω

καθουμένου (του) = καθούμενα (στα καλά του καθουμένου)

καϊνέρνω = μαλακώνω (για τον καιρό)

Καινούργια βρύση = γειτονιά Φαληρ.

καϊράττι(ν) = το κουράγιο

καϊρέτι(ν) (το) =κουράγιο,

κακέβκω = γίνομαι κακός

κακκαρολοά = διαλαλεί

κακκαρολοώ –κακκαρολοά =  το διατυμπανίζει

κακκαρώνω = πεθαίνω

κακόγεννη (η) = αυτή που γεννά δύσκολα

κακομά = η κακομοίρα

κακόμος,-α,-ο = κακόμοιρος

κακόρεχτος (ο) = με κακή όρεξη, ανόρεκτος

Κάκος (ο) = ο Κυριάκος

κακοφιάρεφτος,-η,-ο = ο δύσπιστος,-η,-ο

κακοφορμώ = μολύνομαι

καλαδέρφι(ν)  (το)= παιδί με τον ίδιο ανάδοχο

καλαμάγρα (η) = η αγριάδα σαν καλάμι

καλαμίδκια (τα) = καλαμίδια (ψαρέματος)

καλαμοκάνι(ν) το = εργαλείο για το νήμα

καλαπόι(ν)  (το) = εργαλείο του παπουτσή

καλαφατίζω = κατασκευάζω

καλαφούνα(η) = η φωτιά του Πάσχα

καλαφουνίζομαι =καίγομαι στην καλαφούνα

καλλdιθκιές(οι) = Καλυθιές

καλλdικέβκω = καβαλώ

καλλdικεμένος (ο) = καβαλάρης

καλόγεννη (η) = αυτή που γεννά εύκολα

καλογλέπω = καλοβλέπω

καλογριί = όνομα πουλιού

καλοκάμνω (παιδιά) = φροντίζω τα παιδιά, τα περιποιούμαι σωστά

καλοφαωμένη = (στην ήττα)

καλοχρονιά = επιφώνημα έκπληξης

καλπίδι (το) = η βουτιά

Καμάρες = τοπωνύμιο Κ.

καμαριτάρια (η) =το εσωτερικό του λαστίχου-τροχού

Καμαρίτσες (οι) = γειτονιά Καλυθιών

καματερό το = μεταξοσκώληκας

καμένος = ο καημένος

Καμινάκι (το) = νέα γειτονιά Κ.

καμμητός (ο) =κοιμισμένος

καμμιτσί(ν)  (το) μαστίγιο

καμμώ = κλείνω τα μάτια από νύστα

καμός = ο καημός

καμουζέλα (η) =ο μασκαράς της Αποκριάς

καμώνουμαι = δημιουργώ προβλήματα

κανά = κανένα (Εβώ με κανά εν τα ‘χω)

κανάκι-ια = τα «παίνια» σου

καναρίζω = φλυαρώ

κανάς (ο) = κανένας

κανέβκω = σημαδεύω

κανιαρό (το) = αδύνατο , καχεκτικό

κάνιστρο(το) = κλειστό μεταλλικό δοχείο υγρών

κανναϊτσα (η) = σακί για διάφορες χρήσεις

καννέβκω = σημαδεύω

καννέλλdα (η) = η κανέλα

καννί (το) = γυάλινο σκεύος με σφαιρική κοιλία και στενό στόμιο

καννί = η γυναίκα με λεπτές γάμπες

κανονισμένος = τακτοποιημένος

κανοτιέρα(η) = το φανελάκι

καντάρι (το)= είδος ζυγού

κάντιος = ο διαυγής, ο καθαρός

καντούνι (το) = η γωνιά του σπιτιού

κάντρο = το κάδρο

καούνι(το) = πεπόνι

κάουρας, καουράκι = ο κάβουρας

καουρκαίνω = ζαρώνω σαν τον κάβουρα

καπαρτάς (ο) = μεγάλη ζέστη

καπιστρόσχοινο (το)= το σκοινί του καπιστριού

καπόττος (ο)=το αδιάβροχο

καππαμάς (ο) = το φαγητό του Πάσχα

καππανάκι (το) = παγίδα, δόκανο πουλιών

καππανιά (η) = θέση για το καππάνι

καππαούσι (το) = ράφι

καππάρο = προκαταβολή

καππελλdαού  (η) = η γυναίκα του καπελά

καππελλdάς = ο κατασκευαστής καπέλων

καππέλλdο (το) = το καπέλο

καπράτσι (το) = κουβάς

καπρί(γαδουρί) =το ζωηρό

καράζιν = μίσος, έχθρα

καραλατίζω =  υπολογίζω, στοχεύω

καραντάς (ο) = αφόρητη ζέστη

καραντίζει(ο καιρός) = μαζεύονται μαύρα σύννεφα

καράολας (ο) = το σαλιγκάρι

καράς = μαύρος

καρβέλι(ν) = το πιάσιμο του σαμαριού

καρί(ν) (το) (καρύδκια) = το καρύδι

καρκαθιά (η) = σκατά κότας

κάρκαθο(ν) =  το ξερό δέρμα της επουλωμένης πληγής

καρνάβαλλος (ο) = φορτηγό αυτοκίνητο

καρόφτης (ο) = όνομα σκύλου από το χρώμα.

καρσί = αντίκρυ

καρσουλλdωμένος = σκαρφαλωμένος

καρσουλλdώνω = σκαρφαλώνω

καρσουλλώνω = σκαρφαλώνω

καρτιά (η) = η καρδιά

καρυδκιά (η) = η καρυδιά

κασαβέττι (το) = στενοχώρια

κασάπης (ο) = ο κρεοπώλης

κασαπιό (το) = κρεοπωλείο

κασκιά (η)= η φωλιά

κάσση(η) = φωλιά κότας, η λέρα

Κασσιά (τα) = τοπωνύμιο Κ.

καταπαλίκι (το) = μικροπράγμα, σκουπίδι

καταπονώ = νικώ, τα τρώγω όλα

καταπότης (ο) = κλειδί αρδευτικού καναλιού

κατελάνα (η) = κούραση, δοκιμασία

Κάτερκο (το) = όνομα υφάλου στο Φαληράκι

Κατινί (το) = η Κατίνα

κατούρημα (το) = κένωση ούρων

κατουρώ = αποβάλλω τα ούρα

κατράμι = μαύρο

κατρουλκιά = τα ούρα

κατσαμάκι (το) = ελιγμός

κατσαρούλλdα(η) = η κατσαρόλα

κατσιρdώ = δραπετεύω

κατσιρτίζω = ξεφεύγω

κατσουνάς (ο) = κρεμάστρα κουλουριών του Πάσχα( κλαδί)

κατσούνι (το) = κυρτό μαχαίρι του αγρότη

Κατταβκιά (η) = το χωριό Κατταβιά

καττάκι = όνομα μεγάλου ασπρόμαυρου πουλιού

κάττης (ο) = η γάτα

κατώφλιο (το) = κατώφλι

καφίζι (το) = μετράρι σιτηρών

καφκάλα (η) = η κεφαλή

καφκί (το) = η θέση της πέτρας στη παλιά σφεντόνα

καφκιά (η) = εγωισμός, περηφάνια

καφκιάρης(ο) = εγωιστής

καφκιέμαι = υπερηφανεύομαι

καψούλλdι(ν) (το) = το καψούλι

κάωμα (το) = το κάμωμα, η πράξη

καωματού (η) = η επιτήδεια, η προξενήτρα

καωμένος = καμωμένος (καωμένο μ’ άχερα)

κεια = εκεί

κειδά = εκεί

κειναδά  = εκείνα

κεινοσδά,- α, -α = εκείνος,-η, ο

κεις = από κει  (κείνος ο που κεις)

κελλdάκι (το) = το κελί

κέντα (η) =κεντρί, το πειρακτήρι

κεντρούνι = το κεντρί

κεπππαρίσσι = κυπαρίσσι

κεραλοιφή (η) = αλοιφή με κερί μέλισσας…..

κερατιά (η) = θάμνος του βουνού

Κερεκή = Κυριακή

κερί- κερκιά (στο ναό)

κεφάλκια = τα κεφάλια

κεφαλόποο (το) = σούπα με ….

κεχρί (το) = καλαμπόκι

Κήπος = τοπωνύμιο Κ.

κηπούλλdι(το) = ο κήπος

κιάκκα = ξύλο

κιβεζιλίκι = γούστο

κίζηκος = περαστικά στην ήττα

κιζίζω = αγριεύω

κίκλα (η) = το πουλί Τσίκλα

κικλομάνα = όνομα μεγάλου πουλιού

κιλαδέλφι (το) = είδος γερακιού

κιλίντρι (το) = παιδικό παιχνίδι με σκελετό ρόδας ποδηλάτου

κιτρινοπούλι = όνομα πουλιού

κιττάζω = απασφαλίζω το καππάνι

Κκεgού (η) = η Παρασκευή

κκέλα = η κεφαλή

κκερατάς = ο κερατάς

κκιάκκα = ο ήχος του ξυλοδαρμού

κκιαπάπι (το) = το μαλακό κρέας

κκιέλα (η) = το κεφάλι

κκιέλης (ο) = ο φαλακρός

κκιλίμι (το) = το χειροποίητο χαλί

κκιόρης = ο στραβός

κκιουχεμές (ο) = το θεμέλιο

κκιοχιολές (ο) = η χύση (νερά, λάσπη)

κκουκιά = μεγάλη

κλαδκιά = τα κλαδιά

κλαέβκω = κλαδεύω

κλάεμα = το κλάδεμα

κλαεφτήρι = μαχαίρι του αγρότη

κλαϊ (το) = το κλαδί

κλαϊτης = ο αρουραίος, ο κάτοικος ορεινού χωριού

κλανιάρης = φοβητσιάρης

κλαψουρκιάζω = κλαψουρίζω, κλαίω, γκρινιάζω

κλέβκω = κλέβω

κλεθαρένο = κρίθινο

κλειαρκιά (η) = η κλειδαριά

κλειγί (το) = το κλειδί

κλειί (το) = το κλειδί

κλειώνω = κλειδώνω

κλιθαρένιο (το) = το κριθαρένιο

κλουθώ = ακολουθώ

κλώνω(στροφή) = στρίβω

κλωσσού = η μαμά κότα

κλώτσος (ο) = η κλωτσιά

κνάζω = ωριμάζω

κναστό (το) = ώριμο

κόβκω = κόβω

κοιλκιά (η) = η κοιλιά

κοϊνέρνω = κοροϊδεύω

κοιτάζω = κοιμούμαι

κοιττούμενος = ξαπλωμένος

κόκκα = γραμμές για υπολογισμό

κοκκάλα = ο σκελετός της κεφαλής

κοκκινάι (το) = η κόκκινη βαφή των χειλιών

κοκκινόκωλος = όνομα πουλιού

κοκλάνοι = οι κέφαλοι

κόκλανος = ο κέφαλος

κολάζουμαι = αμαρτάνω

κολάιν (το) = η ευκολία, ο τρόπος

κολαϊνα (η) = καδένα με φλουριά

κολαϊνός,-η,-ο = εύκολος,-η,-ο

κολκιός = το ψάρι κολιός

κόλλdα (η) = η κόλλα

κολλdώ = κολλώ

κολοκύθκια (τα) =  κολοκύθια

κόμα = ακόμη

κομμάι(ν) = λίγο

κομματσούλdι (το) = κομμάτι

κομματσούλλdι- κομματσούλκια

κόμπο-κόμπο = υπομονή και επιμονή

κοντιλοφόρος = η πέννα με μελάνι

Κοντουϊτσα = η κόρη του Κοντού

κόντρα δοξάρα = όργανο για το βαμβάκι

κοπέλλdα (η) = η κοπέλα

κοπιάστε = ελάτε στο τραπέζι μας να φάτε

κοπποκυλώ = παίρνω μαζί μου (Πού να σε κοπποκυλώ)

κοπροσκυλιάζω = περνώ τη μέρα τεμπελιάζοντας

κοράκι (το) = κλειδί ανοίγματος του απουκρέβατου (ξύλινος)

κορνάκι(το)= το αλητάκι

κορούλλdα (η) = η κόρη

κορφάι (το) = το κορφάδι

κοσέρνω = τρέχω

κοτσανάς-κουτσανάς = φοροεισπράκτορας

κοτσάνι-κουτσάνι = φόρος

κόττι (το) = το μπουφάν

κουαρίστρα (η) = η κουβαρίστρα

κουβαϊ (το) = το κουβαδάκι

κουβάκκια(η) = σκεύος μεταφοράς φαγητού

κουβάνι (το) =  η κυψέλη μέλισσας

κουγιάζω = κουρνιάζω

κουζί = πήλινο δοχείο

κούζος = πήλινο δοχείο

κουκκιά = (κουκκιά έφαες, κουκκιά μαρτυράς)

κουκι-ά = πολύ μεγάλο, ψηλό…

κουκκιασμένος = αυτός που θέλει ακόνισμα

κούκκος (ο) = κουλούρι

κουκκού = μωρουδιακό δώρο, γλυκό

κουκκούι (το) = φλύαρο, ασθένεια, κατάρα

κουκκουλήθρα (η) = όνομα βρώσιμου χόρτου

κουκκουλήθρες = χόρτα βρώσιμα

κουκκουλλdωμένος = σκεπασμένος

κουκκουλλdώνω = σκεπάζω

κουκκουλωτή (η) = λεσγαριά που καλύπτει άσκαφο έδαφος

κουκνουκέβκω = χαϊδεύω

κουκού = γλυκό (μωρού)

κούλι = κραυγή για να φύγει ο σκύλος

κουλουκάσσα (η)= η τσίχλα της αγκάθας

κουλούκι = το σκυλάκι

κούλουμπας (ο) = λάκκος με νερό

κουλούμπι (το) = το κολύμπι

κουλούμπρα (η) = το τρυφερό μέρος του βλαστού των λαχανικών

κουλουμπώ = κολυμπώ

κουλουσαφάς (ο) = φαγητό. Γεμιστό χοιρινό έντερο

κουμαράς (ο) = κουμπαράς

κουμάρι  = ο τζόγος

κουμαριά (η) = θάμνος

κουμάρω = παροτρύνω

κουμάσι (το) = βαρύς.. άνθρωπος, κακός

κούμελλdο (το) = η άκρη του τζακιού

κούμι (το) = η άμμος

κούμμαρο (το) = καρπός κουμαριάς

κουμουλκιά (η) = δεμάτι  φυτών για ξήρανση (σουσάμι, ρόι, ρεβίθια..)

κουμπάνια (η) = προμήθεια απαραίτητων αγαθών

κουναράς(ο) = ο καρπός του πεύκου

κούννα-κούννα = οικονομία και επιμονή

κούννες =παιδικό παιχνίδι με κουκούτσια βερίκοκου

κούνουππας  = το κουνούπι

κουνουππί = το κουνουπίδι

κουντώ = κουνώ

κούππα = μπρούμυτα

κουππώ = αναποδογυρίζω

κούρβα = η στροφή

κουρέβκουμαι = κουρεύομαι

κουρέβκω = κουρεύω (εκουρέβκαν τες)

κουρέττο (το) = κουτσομπολιό

κουριέρα (η) = λεωφορείο

κουρκουνώ = κουδουνίζω

κουρκούτα = τηγανίτα

κουρκούταβλος = σαύρα

κουρουκλίζει = επικρατεί ανομβρία

κουρσούνι = το μεγάλο βάρος

κουρτίζω = προκαλώ

κουσούρι (το) = συνήθεια, ελάττωμα

κούσπα (η) = το κοίλωμα στο θάμνο για ξόβεργα

κουταλοθέκα (η) = κουταλοθήκη

κούτελλdο (το) = το μέτωπο

κουτουλκιά(η) = κεφαλιά

κούτουλο (το) = το κέρατο

κουτουλώ = χτυπώ με τα κέρατα, νυστάζω

κουτουρού = τυχαία, στα τυφλά

κούτρα (η) = το κεφάλι

κουτρουάλgια = τα άγρια μικρά ελαιόδεντρα

κουτρούαλλdος = η άγρια ελιά, η κουτσουρεμένη ελιά

κουτσουλλdώ = κόβω κορφές

κουτσουρέβκω = κόβω όλα τα κλαδιά

κουτσοχερκιάζομαι = χάνω βασικό εργαλείο

κούφα (η) =πλεκτό καλαμένιο καλάθι για ξόβεργες

κουφάρα (η) =κουφαμάρα

κοφινία = θέση για τις ελιές στο λιοτρίβι

κόφτω = τρέχω

κοψιό (το) = τρέξιμο

κρεβαττίνα (η) = η κληματαριά

Κρεμαστό (η) = το χωριό Κρεμαστή

κρεμμαστάρι = θηλιά σε σπάγκο για τη σφεντόνα

κρεμμύδκια = τα κρεμμύδια

κριβοθώρητος = σπάνιος

κριπαίρνω = σκάω

κρόβκιο = (ο καιρός έκαμε κρόβκιο, άνοιξε)

κρομμί (το) = το κρεμμύδι

κρούκελλdος (ο) =  δέσιμο αλυσίδας

κρυαίνω = κρυώνω το ζεστό φαγητό (Εκρύανεμ πιο)

κρύβκουμαι = κρύβομαι

κρυοζούμι = κρεμμυδόσουπα

κύμινος (ο) = το κύμινο

κυώνι (το) = το κυδώνι

κυωνιά (η) = η κυδωνιά

κωβκιός = ψάρι

κωλαντρίζω = αναβάλλω

κωλοκεντρία(η) = όνομα χόρτου

κωλορίζια = βλαστοί που φυτρώνουν στην κουτσούρα του άγριου μέρους της ελιάς

Κωνσταντινιά (η) = η Κωνσταντίνα

Κωστιό = Το Κωστάκη

Κωστουρί (το) = το Κωστάκη

λάβρα (η) = η μεγάλη ζέστη

Λαγγόνι (το) = γειτονιά Καλυθιών

λαγκονιά (η) = λεκανοπέδιο

λάδκια = τα λάδια

λαδκιάρης = λαδωμένος

Λαήνι (το) = το λαγήνι

λαθέβκω = κάνω λάθος

λάι(το) = το λάδι

λάκκα (η) = λεκανοπέδιο

λακκιρτίζω = ξεκουράζομαι

λάκκος-λακκούδκια

λαλώ= μιλώ

λαμένω = περιμένω

λαμουνρτώνω = λερώνω, μπερδεύω

λαμουρdώνω =  μπερδεύω, καταστρέφω ( Ελαμούρdωσές τα)

λαμπαδίνα (η)= η λάμπα του ηλεκτρικού

λαμπάζω = ξεσπάζομαι

λαμπώνω = ξεσπάζω (ελάμπασες με)

Λανταρόχαιτη (η) = νέα γειτονιά Κ.

λαός (ο) = ο λαγός

λάου-λάου = κρυφά

λαουμάνος (ο) = πήλινο δοχείο υγρών

λαουνέβκω = ψάχνω λαγό

λαουνιάρης(σκύλος) = λαγωνικό

λαρδί = χοιρινό

λαρουνκιά (η) = μια γουλιά

λάτρα (η) = το λέρωμα

λαττάς (ο) = κορμός ή σανίδα που φέρνει το κύμα

λαφάσσω = λαχανιάζω

λαωμένος = λαδωμένος

λείβκει = λείπει (Ε λείβκει το φαϊ)

λέντουρο (το) = κοντό ραβδί λιομαζέματος

λεσγάρι (το) = το λισγάρι

λεσκάρι (το) = το λισγάρι

λεσπέρης (ο) = ο σποριάς

λεσφάκι= ο καρπός του φασκόμηλο

λεσφακιά (η) = αρωματικό φυτό

Λευτερί = ο Λευτέρης

λεφτουάκια = χρήματα

λιβάι (το) = λιβάδι

Λιβισιανός = ο κάτοικος του Λιβισιού

λιγίδι (το) = τρυφερός βλαστός

λιένη (η) = χώρισμα του κήπου, πρασιά

λικοτίζομαι = καθυστερώ

λιμάγρα (η) = η λαιμαργία

λιμασμένος = πολύ πεινασμένος

λιμπίζομαι = επιθυμώ

λιξιάρης = αυτός που επιθυμεί

λκι (το) = μικρή ελιά

λκιανοκάπουλλdος = ο αδύνατος

λκίδκια ( τα) =μικρά ελαιόδεντρα

λλdιάκι = λίγο

λλdίο-λλdίο = λίγο-λίγο, υπομονή

λλdίος, η,ο = λίγος,-η,-ο

λλdιοστέβκω = λιγοστεύω

λλdιού (που) = λίγο-λίγο ( Α φέβκουν που λλdιού)

λλdτόου (σου) = για σένα

λοαριάζω = υπολογίζω, κάνω λογαριασμό

λοαρκιασμός = ο λογαριασμός

λογιάζω = ψάχνω

λόγιαξε = ψάξε

λοιπονίς = λοιπόν

λόκοπα (τα) = καθάρισμα αγρού από αγριόχορτα, θάμνους κ.λ.π

λοκοπώ = καθαρίζω το χωράφι πριν το όργωμα

λόλλdακας (ο) = ο τρελός

λόλλακκας = ο τρελός

λόος = ο λόγος

λοούμαι = λογίζομαι

λοπούττα (η) = ξύλο για φοβέρα

λοππαρία (η) = τα φασόλια του ξυλόφουρνου

λόππι =  το φασόλι

λοτριβείο = το λιοτρίβι

λοτταρία (η) = πανηγυριώτικος πάγκος πωλητή

λούγκρα = η μαμά γουρούνα

λουλλdουάκι = τα χύμα τσιγάρα

λουλλdούδκια = το λουλούδι

λουλλdούι(το) = το λουλούδι

λουμάκι (το)= λαίμαργος βλαστός

λούμπος (ο) = πρήξιμο μετά από χτύπημα

λούνουμαι = λούζομαι

λούνω = λούζω (ελούναν τολ λεσπέρη)

λούρdης = ο βρόμικος

λουρτιά (η) = βρόμα

λουρώνω = κατεβάζω λωρίδα νερού

λουτουρκιέμαι = λειτουργούμαι

λουτουρκώ =λειτουργώ

λυίδα (η)= δέσιμο δεματιού στο θέρος(από αροάφνες)

λύνω = λύνεται η γλώσσα με το ποτό

λυριστής  = λυράρης

λωλλdαίνουμαι = τρελαίνομαι

λώλλdακας (ο) = ο τρελός

Λωλλός = ο τρελός

λωνεφτής (ο) = ο μήνας Ιούλιος

λωφορείο = το λεωφορείο

μαβριά (η) = η μελανιά του τραύματος

μαγαράς = ο θησαυρός

μαγγανιάρης = ιδιοκτήτης λιοτριβιού

μαγγανιστκά = το κόστος του ελαιοτριβείου

μάγγανο = λιοτρίβι

μαδκιά = χρήματα

μαδουάκι (το) = το χρήμα

μαέβκουμαι = μαζεύομαι

μαέβκω = μαζεύω

μαεί = μαδεί

μάειρας = μάγειρας (σαν του μάειρα..)

μαειρέβκω = μαγειρεύω

μαειρεμένος = μαγειρεμένος

μαειρεφτός = μαγειρεμένος

μαεμένα = μαζεμένα (είχαν τα μαεμένα)

μαεμένος = μαζεμένος

μάεψη (η) = η συγκέντρωση πλήθους

μαζέβκω = μαζεύω

μαθαίνως μου = ασήμαντα

μαϊδί-μαϊδκιά- μαδκιά = χρήμα, χρήματα

μαϊνέρνω = μαλακώνω, ησυχάζω

μακκαράς (ο) =η τροχαλία

μακκέλα (η) = πρόχειρη πόρτα κήπου

μακκελέβκω = σκοτώνω

μαλαή (η) = η λάσπη

μαλαθρούμπι (το) = άγριο θυμάρι

μαλάσσω = ανακατεύω (μαλάσσω τη λάσπη), ασχολούμαι

μάλι (το) = μάλαμα, χρυσός

μαλικός = ο μαλακός

μαλκιά = τα μαλλιά

μαλλdάς (ο) = εργαλείο του χτίστη

μαλλdί (το) = το μαλλί

μαλλdώνω = μαλώνω

μαλλdωξένονται = μαλώνουν

μαλλdωτρώονται = μαλώνουν

Μαλονί (το) = Το Μανολάκη

μαλούππα(η) = χορτάριασμα στάσιμου νερού

μαμ = φαγητό (μωρουδιακό)

μάμμη (η) = η γιαγιά

μαμμή (η) = η μαία

μαμούνα (η) = το καρναβάλι

μάνα(χρήμα) = κεφάλαιο

μαναστήρι (το) = η μονή

μανάτο(νερό) = πηγαίο

μανέλα (η) = το ξύλο που χρησιμοποιούσαν, όταν ζύγιζαν με το καντάρι

Μανιαού = η κόρη του Μανιά

μανίκα (η) = το μανίκι

μάνι-μάνι = επίκληση για συντόμευση

Μάνιος = ο Μανώλης

μαννάρι (το) = το τσεκούρι

μανουάλλdι –κια = τα μανουάλια

μάντα (η) = παιδικό παιχνίδι με βέργα και πεννούρι

μανταλένι (το) = το μανταρίνι

μανταλενιά(η) = η μανταρινιά

μαντάλι (το) = χώρισμα κήπου

μαξιλλdάρι = μαξιλάρι

μαξόξυλο = το ξύλο που άνοιγε το φύλλο για το μάτσι

μαξούλλdι = η παραγωγή

μάξους = επίτηδες

μάππα (η) = η σφουγγαρίστρα

Μαρgεττί (το) = η Μαργέττα

μαρgωμένη (η) = ζαρωμένη, μαζεμένη (κάττα μαρgωένη)

Μαράσσια = προάστια  της Ρόδου που έμεναν οι Ροδίτες επί τουρκοκρατίας

μαρδάς (ο) = ακαθαρσία

Μαριανθί (το) = η Μαριάνθη

μαρίζουμαι = λερώνομαι

μαρίζω = λερώνω

μάρισμα (το) = το λέρωμα

Μαρίτσα = η Μαρία

μαρκούτσο(το) = σωλήνας ποτίσματος

Μαρούλλι (το) = η Μαρία

Μαρουλλού = η Μαρία

μαρτολούλλdουο = το χαμομήλι

Μας (ο) = ο Μάιος

μασέλλdα = η σιαγόνα

μασκιά (η) = λαβίδα σιδερένια για τα κάρβουνα (Α πιάσω τημ μασκιά)

μασμαούρι (το) = μεγάλο πλήθος

μασουλλώ = μασώ

ματζούνι (το) =γλυκό με διάφορους καρπούς και ζάχαρη

μάτσα (η) = αρμαθιά

μάτσι (το) = χειροποίητα μακαρόνια

ματσόαλο= φαγητό με το μάτσι

μαυροέρημος = κακόμοιρος

μαυρόρημος = κακόμοιρος

μαχαιρία (η) = αγριάδα με φύλλα σαν μαχαίρι

μαχιαλλdά = ευχή για το μάτι

μάχλα (η) = κομμάτι ψωμιού

μαώ = μαδώ

μεϊντάνι (το) = καθαρός τόπος

μέλαγκας = μαύρο κολλώδες χώμα

μελεκούνι (το) = γλυκό του γάμου με σησάμι και μέλι

Μελισσάς (ο) = γειτονιά Καλυθιών

μέλλdει = νοιάζει

μελοκουκκουδιά (φυλακτό για προστασία)

μελοκούκκουο = καρπός μελοκουκκουδιάς

μερέβκω = ηρεμώ

μερικάνικο = ύφασμα (δκυο πήχες μερικάνικο τυλίξαν…)

μερκιά (η) = η πλευρά

μερογαληνέβκω = ησυχάζω, γλυκαίνω

μεσσάλλdι (το)= πετσέτα καθαρισμού

Μεσώνος = γειτονιά Φαληρ.

μεταλάβωση (η) = θεία κοινωνία

μεταντανώ = προσπαθώ με πολλούς τρόπους

Μεταφέρνω = μεταφέρω

μεταφύτι = μεταφά φυτών από σπορείο στο χ

μετζουβί (το) = αρωματικό θυμιάματος

μηλαράκι = πιάσιμο μπάλας στον αέρα

μιαλένω = μεγαλώνω

μιάλος,-η,-ο = ο μεγάλος

μιάμμα(το) = μίασμα

μιαρόν = σαύρα σπιτιού

μικρολογιά (η) = πλήθος μικρών παιδιών

μιλιούνι = πλήθος αμέτρητο

μιλκούμαι = μιλιέμαι

μίλλdα (η) = χοιρινό τηγανισμένο κρέας σε μικρά κομματάκια αντί βουτύρου

μίνα (η) = νάρκη

μινωμένο = ναρκοθετημένο

μισησκιόλα (η) = η σόλα του παπουτσιού

μισοκαωμένος = μισοτελειωμένος

μισοκόμα = η νοσοκόμα

μισοκομείο = το νοσοκομείο

μισοκοπώ = διακόπτω στη μέση το φαγητό

μισοκώλου = προς τα πίσω (προχωρώ)

μισταρικός = έμμισθος

μιτσός = ο μικρός

Μίχαλος = ο Μιχάλης

μνημονέβκω = μνημονεύω

μοδόγλωσσα = χόρτα βρώσιμα

μοιρκιολοώ = μοιρολογώ

μονή (λαγού) = η φωλιά

μονήμερος = πράσινη σαύρα

μονογένεται = γίνεται γρήγορα

μονορπούντα = πουλιούνται αμέσως

μοσκοκάρυο (το) = το μοσχοκάρυδο

μοσμηλιά = η μουσμουλιά

μόστρα (η) = επιλεγμένη παραγωγή στο πάνω μέρος του κοφινιού

μοσχοπούγγι (το) = επίσημο γλυκό

μοτοσακκό = μοτοποδήλατο

μουζώνομαι = ρεζιλεύομαι

μουϊζω = σκάβω το χώμα(χοίρο)

μούλα (η) = η μουλάρα

μουλάρκια = τα μουλάρια

μουνουρκιά (η) = η μουριά

μούνουρο (το) = καρπός μουριάς

μουνουχάρι (το) = είδος σαλιγκαριού

μουνουχίζω = αφαιρώ τα γεννητικά όργανα του αρσενικού

μούρη = πρόσωπο

μούρκα (η) = το κατακάθι του λαδιού

μούρμου- μούρμου = πες-πες

μουρώνω = ορμώ βάζοντας μπροστά το πρόσωπο, τολμώ

μουσάντρα(η) = χώρος ύπνου

μουσγιέβκω =  ποτίζω με νερό το …σκληρό ψωμί

μουσκουράκι = αρωματικό άνθος . Με αυτό γίνονταν το στεφάνι της Πρωτομαγιάς

μουσταλευριά(η) = γλυκό με μούστο

μουστοκαρφκιά- μυστοκαρφκιά (η) = η γαριφαλιά

μουστουρής (ο) = υποψήφιος αγοραστής

μουστούχι (το) = είδος φίμωτρου για ζώα

μουτσούνα (η) = η μάσκα

μουτσουνιάζω =δείχνω αποστροφή

μουχούρτα (η) = μεγάλη πιατέλα που έτρωγε όλη η οικογένεια

μουχτάρης = κοινοτάρχης

μπαζανάκης = ο σύγαμπρος

μπάζω = πουλώ (α μπάσουμεν τα σκάδκια)

μπακίρια = τα χάλκινα

μπακκαλκιέρος (ο) = ο βακαλάος

μπαλέβκω = παλεύω

μπάλη (η) = η πάλη

μπάλκια μπούλκιου = έκφραση για τα άχρηστα

μπάλλdα (η) = δεμάτι χόρτα(άχυρο)

μπαλλάρω = αυξάνω ταχύτητα

μπαλώ = παλεύω, προσπαθώ

μπαμπουλκιάζω = βάζω πρόσθετη σύνδεση

μπανιερό = το μαγιό

μπαρκιάζω (το άχυρο) = αποθηκεύω

μπαρμπαλκιό (το) = ο θείος,

μπάρμπας – άες (ο) = ο θείος

μπαρουτιάζομαι = νευριάζω

μπαρούττι (το) = η πυρίτιδα

μπαρώνω = σπρώχνω, βάζω μπάρα

μπάστακας = φύλακας

μπάτσος (ο) = το χαστούκι

μπεκκιάρης = ο άγαμος , ο μοναχικός

μπελλdώνω = στήνω βέργες

μπιδόνι = μεταλλικό δοχειο με πώμα, κάνιστρο

μπιστέβκουμαι = εμπιστεύομαι

μπιτί = τέλος

μπίτσηκας (ο) = παιδικό παιχνίδι

μπλάζω = χύνω

μπλέκουα = εμπόδια

μπλεμένος = μπλεγμένος

μπολκιάζω = βάζω μπόλι

μπόλκιο (το) = το μπόλι

μπονοφαλκιά (η) = η συννεφιά

μπόρκιε = μπορούσε

μπόρκιου = μπορούσα

μπόσκατα = μεταφ. ο άχρηστος, ο βρομιάρης

μπουαδοκόφικο = το μπουδαδοκόφινο

μπουγιά (η) = η μπογιά

μπουγιατζής = ελαιοχρωματιστής

μπουγιατίζω = βάφω

μπουκκίζω = τσιμπολογώ

μπουκκώνω = τρώγω, γεμίζω

μπούνι –α = τελείως γεμάτο

μπούνια (τα) = η πλήρης γέμιση (Εγίμωσεμ μέχρι τα μπούνια)

μπούρdα  (η) = σακί μεγάλο για άχυρο

μπουράκκια (η) = παγούρι

μπουράκκιο (το) =αλουμινένιο δοχείο (παγούρι)

μπουρνελκιά (η) =

μπουρνέλλdα (η) =

μπουρντί (το) = μικρό σακί

μπράμα (το) = πράγμα

μπρεπάμενος,-η,-ο = όμορφος,-η,-ο

μπρέπει = πρέπει

μπρεπός = στολίδι, ομορφιά

μπρία (η) = η υγρασία του χωραφιού

μπριάρικος = τόπος με πολλά νερά

μπροάλλω = προβάλλω

μπροκάμνω = προλαβαίνω ( Α μπροκάμω το λωφορείο)

μπροκάριση (η) = ο σουβάς

μπρολαβαίνω = προλαβαίνω

μπροστογεμί (το) = κυνηγητικό όπλο με γέμιση από την κάνη

μπροστομούνα (η) = ποδιά κουζίνας

μπρουά = μωρουδιακή λέξη για το νερό

μυάκι (το) = δέντρο καλλωπιστικό

μυαλός = μαλακός, ψημένος

μύδι- μύδκια

μυιόχεσμα (το) = το σκατό της μύγας

μυρτιίτσα = η μικρή μυρτιά

μυρωδκίτσα (η) = το μυρωδικό

μυσκολώ = μοσχομυρίζω

μυστοκάρφι (το) = αρωματικό καρύκευμα

μυυχί-μυυχί =θαυμασμός-ικανοποίηση

Μώνης Αης (ο) = ο προφήτης Αμώς (Στου Αη Μωνιού τα λκίδκια)

Μωνιού Αη(του) = του προφήτη Αμώ

μώνω = ορκίζομαι

ναγκάζουμαι = αναγκάζομαι

ναγκάζω = αναγκάζω, σφίγγομαι, βάζω δύναμη στο χέσιμο ή στη γέννα

νακατέβκουμαι = ανακατεύομαι

νακατεμένος = ανακατωμένος

Ναστάσης = ο Αναστάσιος

Ναστασκιό(το) = ο Αναστάσης

Ναστασκιούαινα = η γυναίκα του Αναστάση

Ναστασού (η) = η Αναστασία

νάφτα (η) = παλιό φορτηγό

νέει που = ίσως

Νεκροταφείο = τοποθεσία Κ.

νεμμώ = φυτρώνω

νεμουρώ = σπαταλώ

νερεάκι = νεράκι

νέρντε (δρόμος) = μακριά, ακόμα

νεροάκι (το) = το νεράκι

νεφερμές (ο) = όψιμο σταφύλι

νι = το υνί του αλετριού

νίβκουμαι = νίβομαι

νίκκια (τα) = παιδικό παιχνίδι

Νικολουάκι = χαϊδευτικό του επιθέτου Νικολός (Ο πάππους μου το Νικολουάκι)

Νιόμβρης= Νοέμβριος

νιονιό = νους

νιώνω = ξυπνώ ( Εν ε νιώνιει)

νιωτός = ξύπνιος

νομάζω = ονομάζω

νοούσιν = καταλαβαίνουν, αντιλαμβάνονται

νουρά (η) = η ουρά

νουράι (το) = το τελευταίο άκρο του σκελετού της λεκάνης

νοώ = αντιλαμβάνομαι

νταβραντισμένος = δυνατός, μεγαλόσωμος

νταλαβέρι =  η σχέση

νταμερζάνα = γυάλινο μεγάλο δοχείο λαδιού ή κρασιού

νταμώνω = συναντώ, ενώνω (α τα νταμώσουμεν)

ντελάλης = αυτός που φώναζε τα νέα στις γειτονιές , ο ττελάλης

ντελαλώ = κοινοποιώ

ντερπιές = κατσάδα, απειλή, φοβέρα

ντζάπα = δωρεάν

ντζιάρα (η) = γυάλινο μεγάλο σκεύος

ντίλλdι-ντίλλdι =

ντηονώ = αντηχώ

ντουμανιάζω = γεμίζω το χώρο καπνό (στο κάπνισμα ή στο φούρνισμα)

ντρυπώνω = προσπαθώ, τολμώ

ντύμα (το) = το ντύσιμο (το ντύμα του τετραδίου)

Ντώνης = ο Αντώνιος

Ντωνί (το) = Το Αντωνάκη

νυχτοκάος = αυτός που γυρνά τις νύχτες

Νώε = πολύ παλιό, παμπάλαιο (που του Νώε τον καιρό)

νώμος (ο) = ο ώμος

ξαερφκιό = ξαδελφάκι

ξάερφος = ξάδελφος

ξάης = άφησε ( ξάης τον)

ξαίνω = αραιώνω το βαμβάκι

ξαμώνω = συγκρίνω

ξάννα = πρόσεχε

ξαννοίω = ψάχνω

ξαννώ = προσέχω (ζώα)

ξαφέγγει = είναι διαφανές

ξεγκρεμμίζουμαι = φεύγω, παίρνω τα μάτια μου

ξεκαζικώνουμαι = βγάζω το καζίκι

ξεκακίζω = διασκεδάζω

ξεκόβκω = κόβω επαφές

ξεκοζυάζω = χάνω στο ζύγι, χάνω στα μυαλά

ξεκοκκαλίζω = τα ξοδεύω όλα

ξεκοπή = κατ’ αποκοπή εργασία

ξεκουκκουλλdωμένος  = ξεσκέπαστος

ξεκουκκουλλdώνουμαι = σκεπάζομαι

ξεκούρdτιση (η) = η αναστάτωση

ξεκούραος-η-ο = ο ξεκούραστος

ξεκοψάρκια (τα) = αυτά που ξεφεύγουν από το κοπάδι

ξεκωλωμένος = με τρύπιο πάτο

ξελεμματικό (το) = παρατημένο

ξελιγκιάρης (ο) = αδύνατος

ξεμαϊδίζουμαι = ξοδεύω τα χρήματα

ξεμάραα  = ολόφρεσκα

ξεμάραο (το) = ολόφρεσκο

ξεμισκιλίζομαι = σχίζομαι

ξεμισκιλίζω = αφαιρώ κλαδί με τράβηγμα

ξεμισκιλλάϊ (το)= τρόπος πολλαπλασιασμού φυτού

ξεμματίζω = ξοδεύω

ξεμουρίζουμαι = πληγώνω το πρόσωπο

ξεμπλάζω = χύνομαι

ξεμπλασμένα = σκορπισμένα, χυμένα

ξεμποϊζω = παίρνω ανάστημα, ψηλώνω

ξενερίζω = βγαίνω από το νερό

ξεντερίζουμαι = βγάζω τα έντερα (από πείνα ή διάρροια )

ξεντερώνουμαι = κουράζομαι υπερβολικά

ξεπεζέβκω = ξεκαβαλικεύω

ξερόν το = ο νους(μεταφορικά)

ξερονόμι (το) = τόπος με ξερά χόρτα για τροφή ζώων

ξεροτήανο (το) = τηγανιτό γλύκισμα

ξεροτράχαλλdος = η ξερολιθιά

ξεσκάλλdω = σκαλίζω

ξεσκατίζω = καθαρίζω ηλικιωμένο άτομο από τα σκατά

ξετέλεψη (η) = η άκρη, το τέλος

ξετσινώ = φυτρώνω

ξετσίππωτος = αδιάντροπος

ξεφτέρι  το = έξυπνο

ξεφτερίο = (άμε στο ξεφτερίο)

ξεχάννω = ξεχνώ

ξεχοιριδκιαίνω = περνώ το χοίρο σε τρόπους

ξεχυρίζω = χωρίζω το σιτάρι από το άχυρο

ξήφτω = ανάβω, καίγομαι

ξι (το) = το ξίδι

ξιδκιαίνω = ξιδιάζω

ξίκικος = λειψός

ξιν και ξιόλαο = στο θυμωμένο

ξιντίρι (το) = κεντρί ξύλινο

ξιορίζομαι = εξοριζομαι

ξοδέβκουσιν = ξοδεύουν

ξοδέβκω = ξοδεύω

ξοδκιάζω = ξοδεύω

ξόψι = ελαφρά, επιφανειακά (ευτυχώς ήταν ξόψι)

ξυνταίνω (μολύβι) = ξύνω τη μύτη

ξυντός = μυτερός

ξυούμαι = ξύνομαι

ξυπολυταρία = παιδάκια χωρίς παπούτσια

ξύστρος (ο) = όργανο του ζυμώματος

ξυώ = ξύνω

οβκιός (χαλύ οβκιός)=μεγάλο, πολύ(παραγωγή)

Οβριός = ο Εβραίος

ογκιά (η) = το τριφύλλι

οκτάρα (η) = παλιό φορτηγό

ολίς = αλίμονο

όλdα = όλα

όλdο = όλο

οξόν = εκτός

όξω = έξω

όρgο (το) = μέτρο εργασίας

όροξη = η όρεξη

ορφός = ο ροφός

ου ντροπή-ου ντροπή = νουθεσία

ούγια = η άκρη του υφάσματος

ουλκιά (η) = η γουλιά

ούμμα = ναι

ουσία = έκφραση θαυμασμού

ουστ = για το διώξιμο του σκύλου

όφκιος = φίδι

όχεντρα (η) = η οχιά

πααιμός (ο) = όταν πάω κάπου,

πάγκος = ξύλινο έπιπλο σπιτιού αποθήκη τροφών…

παζάρι = αγορά

πάθθητα = υλικό από στάχτη και ασβεστόσκονη με τα οποία έφτιαχναν το πάτωμα του σπιτιού

παιάκι  το = το παιδάκι

παϊδα  η = πλαινό ξύλο σαμαριού

παϊδες  οι = μέρος του αρότρου

παϊδι-δκια = πλευρό, πλευρά

παιδκιά = τα παιδιά

παϊδκια = τα πλευρά

παιζίμιν (το) = το παιχνίδι

παίκτου-πούκτου=(στα χαρτιά)

παϊρτίζω = εξουθενώνομαι

παλαμούττα = η βελανιδιά

παλαμούττι (το) = βελανίδι

πάλε = πάλι

Παλιόπυργος = τοπωνύμιο Κ.

Παλκιάλωνα (τα) = παλιά αλώνια,  τοπωνύμιο

Παλκιόπυρκος = τοπωνύμιο

παλλdαρός = ο παλαβός

παλλdικάρι = το παλικάρι

παλλdουκωμένος = δεμένος σε πάσσαλο

παλλdουκώνουμαι = ακινητοποιούμαι

παλλούκι = παιδ. Παιχνίδι

παμπακιά (η) =  όνομα χόρτου

Παναγιά = τοποθεσία Κ.

πανάθυρο = το παράθυρο

παναϋρι = το πανηγύρι

πανέρκια = τα πανέρια

πανιέρα (η) = το μεγάλο πανέρι

πάννε = πήγαινε

πάντα (η) = η μεριά

παντάπασι = ολοκληρωτικά

παντρέβκω = παντρεύω

παντώχνω = δίνω στο διπλανό, μεταβιβάζω

παξιμάι(ν) το = παξιμάδι

παότη (η) = η παγωνιά

παπαδκιά (η) = η παπαδιά

παπλωμάτα (η) = όνομα πουλιού

πάππα = μωρουδιακή λέξη. Όταν στο παιχνίδι κρύβεται το πρόσωπο

πάππαλα = μεταφορικά  τέλος, άχρηστα πλέον

παππούλλdα (η) = το τυρί που μένει στον «τσίρο»

παρdάλα (η) = όνομα ζώου από το χρώμα

παραγγέλλdω = παραγγέλλω

παραγλέπω = παραφυλάω

παραμάσκαλα = στην μασχάλη

παραξύπνημα = το ξύπνημα των νεόνυμφων την πρώτη μέρα του γάμου

Παρασκεβκή = Παρασκευή

Παρασκεβκό (το) = η Παρασκευή

Παρασκεβουλλdί (το) = η Παρασκευούλα

παρασόλι (το) = αλεξιβρόχιο

παράσταφνο (το) = άνω μέρος της εισόδου

παραστιά (η) = η βάση για το ψήσιμο (πέτρινη  και αργότερα μεταλλικός τρίποδας)

παραφαωμός (ο) = πολύ φαγητό

παραχωρκιού = από άλλο χωριό

παρήλκιο (το) = απέναντι στον ήλιο (επιάσετε το παρήλκιο)

πάρου μου (έφαες πάρουμου) = τουλάχιστο

παρούττι (το) = η πυρίτιδα

παρτέρνω = μέρος το μέρος κάποιου, υπερασπίζομαι

πάρτη  η (μου) = το μερίδιο μου, ο εαυτός μου

πασάλειμμα = προχειροδουλειά

πασαρράματα = πασαρράες(ασθένεια φυτών), μεταφορικά καθυστερημένες ενέργειες, άχρηστες

πασάρω = δίνω στον επόμενο (Α με τα πασάρουν)

πασατέμπο (το) = τα σποράκια

πασατέμπος  ο= τα σποράκια(κολοκυθιάς)

πάσι (το) = το παν

πάσιν = πάνε

πασκελκιά (η) =  το πήδημα

πασκελλdώ = αποφεύγω με πήδημα

πασκίζω = προσπαθώ

πασκολιέμαι = απασχολούμαι

 πασουμάκκα = μεταφ. η άσχημη, η ασουλούπωτη

πασπατέβκω = καθυστερώ παρατηρώντας, χαζεύω

πασπατούρης = εξεταστικός

πάστα  η = η σάλσα ντομάτας

πασταλαμί (το) = το ντουλαπάκι

πάστρα (η) = η καθαριότητα (Εν τορ ρέσκει η πάστρα)

παστρέβκω = καθαρίζω

παστρικός = ο καθαρός

πατανία (η) = η κουβέρτα

παταρός  = μέρος του μονόσπιτου για φύλαξη

πατατούκκα (η) = το παλτό

πατελκιά (η) = χώμα για μόνωση της χωμάτινης στέγης, έπιναν για τη μέθη

Πατέλλdα (η) = γειτονιά Καλυθιών

πατελλdίες = οι πεταλίδες των βράχων

μπατίκωμα(το) =ο  πλειστηριασμός του Επιταφίου

πατίχα(η) = το καρπούζι

πατός, η, ο = ίδιος, α ,ο

πατσαούρα (η) = άχρηστο ρούχο, πετσέτα καθαρισμού

πάτσι = ίσα

πατσούλι (το) = μικρό κομμάτι

παττίζω = ισοφαρίζω, βουλιάζω (επαττίζαν οι γαδάροι)

παττιρντί = σαματάς, φασαρία

παττώ = νικώ

πάφω = σταματώ να μιλώ

παχάρι (το) = η άνοιξη, το κρύο

παχνίζω (ζα) = βάζω τροφή στη πάχνη των ζώων

Παχύναμμος = τοπωνύμιο

παωμός (ο) = ο πηγαιμός

Παώνα, Παόνα, Παονί = η Παγώνα

πεδιξέβκουμαι = με ικανοποιεί, το ελέγχω

πεδιξεμένο = προσαρμοσμένο στις ανάγκες μου, βολικό

πεδιξεμένος = ο βολικός

πεζερίζω = κουράστηκα να περιμένω

πεις πιττού  = με πολύ προσπάθεια (;)

πελεκώ = σκαλίζω πέτρα, ξύλο…ή καταναλώνω (επελέκησές τα)

πελτός  ο = το σπασμένο κατσούνι

πεννούρι (το) = μικρό κλαδί για το παιχνίδι της Μάντας (ξυλίκι)

πεντάρτι-α = η αρτοκλασία

πεντοχίλκιαρο = πέντε χιλιάδες (χαρτονόμισμα)

Πέραμα = τοπώνυμιο Κ.

Περέχα(η) = γειτονιά Φαληρ.

περιβαρώ = γίνομαι βάρος, ζω σε βάρος άλλου

περικέττι  το=  η αφθονία

περιπαίζω = λέω ψέματα, ψεύδομαι

περίπαισμα (το) = κορόιδο

περκενώνω = σερβίρω το φαγητό

περκούρι(το) = πληγούρι (από σιτάρι)

περμπέρης (ο) = ο κουρέας

περμπέρικο (το) = το κουρείο

περνάλgια (τα) = τα πουρνάρια

περνάλλι (το) = ο πρίνος, το πουρνάρι

περούνι (το) = το πηρούνι

περιφάνι (το) = το πυροφάνι

περπατιξιάρης (γάδαρος) = αυτός που περπατούσε γρήγορα

περυψούται = περισσεύουν

πεσώνω =καταφθάνω

πετιμέζι (το) = προϊόν μελιού

πετρόλαο(ν) = το πετρέλαιο

πετσάκι  το = η θήκη της πέτρας στη σφεντόνα

πετσάουρα (τα) = τα πολύ άγουρα φρούτα

πετσάουρος = τελείως άγουρος καρπός

πετσικόλλdι(το) = η κόρα του ψωμιού

πετσωτάικο = τσαγκαράδικο

πετσωτής (ο) =  τσαγκάρης

πευκοζίανο (το) = πευκοβελόνα

Πέφτη = Πέμπτη

πηαδάκια = παιχνίδι

πηάδι (το) = η πηγή

πήδος (ο) = το πήδημα

πηκτή  η = λίπος χοιρινό

πήσσω(το γάλα)

πητιά = μαγιά τυριού από ζώο

Πιαδούλκια (τα) = γειτονιά Καλυθιών

πιαλλώθηκε = απέβαλε

πιαλλώνουμαι = αποβάλλω το έμβρυο

πιατέλλι το = τα κόλλυβα

πιατοθέκα (η) = η πιατοθήκη

πιάτσα (η) = πλατεία

πιζίνα (η) = η βενζίνη

πιζινάικο (το) = βενζινάδικο

πιζινίκι = πρόβλημα, ζημιά

πικροσαλά = πικροσαλάτα. ραδίκι θαλασσινό

πιλοούμαι = απαντώ

πιόττερα = περισσότερα

πιπόνι (το) = το πεπόνι

πισπιττού = εντελώς

πισσίτης = τσιγκούνης

πισσούι (το) = βαθύ σκοτάδι

πιστί (το) = παιδικό παιχνίδι με ξύλο στα οπίσθια

πιστιά (η) =δερμάτινη λωρίδα που συγκρατεί το σαμάρι στα οπίσθια

πιτταρούδκια τα = τηγανιτά λαχανικά…

πίττερα = πίτουρα

πίττερα-ρουκάνικα = παιδικό παιχνίδι του σουφά

πιττίζω = τελειώνω το έργο

πιττούνικος = ολόκληρος

πιττώ = τελειώνω

Πλαγιά (η) = τοποθεσία Καλυθιών

πλάκα = πέτρινη προεξοχή στον τοίχο εισόδου για λουλούδια

πλαούνα (η) = η ανηφόρα

Πλάτανος = γειτονιά Φαληρ.

πλερώνω = πληρώνω

πλημάρι (το) = γεμάτο νερό, καταβρεγμένο

πλίγκος (ο) = ο φάκελος

πλιθί-πλιθκιά  =χωμάτινες λάσπινες πέτρες

πλύμμα(το) = το πλύσιμο

ποάρι (το) = μέρος του αρότρου

πόας (ο) = το πόδι

ποβκάλλdω = αχρηστεύω

πόβκω = πεθαίνω

πογεννώ = τέλος στις γεννήσεις

πογτύμι (το) = άπλυτο ρούχο

ποδαβλίζω = παροτρύνω

πόδκια = τα πόδια

πόδκιωνας (ο) = ποδόγυρος

ποζέβκω = κατεβαίνω από το ζώο

πόημα (το) = υπόδημα

πόηση = η υπόδηση

ποθαμμένος =  πεθαμένος

ποθαρρέβκω = χάνω τις ελπίδες

πόιν (το) = το πόδι

ποκάτσαλα = τα υπόλοιπα του αλωνιού

ποκοττώ = ευκαιρώ

ποκριώνω = περνώ την Αποκριά

πολακτώ =προσπαθώ να καταφέρω

πολεί = να κάμει απόλυση ο ιερέας (Α πολεί δα!)

πολείπω = δεν μου λείπει

πολλdάρης = αυτός που έχει πολλά (ελαιόδεντρα)

πολλdοπααίννω =συχνοπηγαίνω

πολλdοτρώω = τρώγω αραιά

Πολλdυκάρπαινα = η σύζυγος του Πολύκαρπου

πολλdυλοάς (ο) = ο πολυλογάς

Πολλdυχρονάκαινα = η γυναίκα του Πολυχρόνη

Πολλdυχρονιό (το)= ο Πολυχρόνης

πομένω = μένω, περιμένω, κατοικώ

πομπονιέρα = η μπομπονιέρα

πορdή = η κλανιά, η πορδή

πορπατώ = περπατώ

πορτοκαλgιά (η) = η πορτοκαλιά

πορτοκλάνω = αφήνω πορδές στα δύσκολα

ποσβωλώνω  = σβήνω τη φωτιά

ποσκέβκουμαι = προστατεύομαι από τη βροχή ( α ποσκεφτούμε)

ποσπέρας = από το βράδυ, το εσπέρας

ποσπερίζω = γειτονεύω το εσπέρας

ποσπέρνω = τελειώνω τη σπορά

ποσταλώνω =προστατεύομαι από τη βροχή

ποστηρίζω = υποστηρίζω

Ποστολί (το) = Το Αποστολάκη

ποσώνομαι = εξοικονομώ

ποσώνω = μαζεύω τις δουλειές μου, τα καταφέρνω

ποσώστου = ετοιμάσου

ποταβρίζομαι = τεντώνω σαν ταύρος

ποτάσσω = έχω, κατέχω

ποτηράκι = το σχήμα του «σαϊττόξυλου»

ποτροκάλκια = τα πορτοκάλια

ποττέ; = άραγε;

που σκιαν = από τότε

που του =από κει

πούγκα (η) = η τσέπη

πουγκί (το) = πάνινη θήκη φύλαξης

πούδουκλο  το= δεσιά ποδιού ζώων πλεκτή από βλαστούς ή ρίζα σκίνου

πουδουκλώνω = βάζω πούδουκλο στο ζώο

πουκαμίσα = παλιό ρούχο

πουληστρίνα (η) = χρηματικό δώρο στις γιορτές

πούλλdα (η) = η κότα

πουμπουνιερί (το) = η μικρό η μπομπονιέρα

πούντα (η) = κρύο (έρπαξα μιάλημ πούντα)

πουντιασμός (ο) = πολύ κρύο

ποϋρίζω = κάνω κύκλο, αποφεύγω

πουρνόν (το) = το πρωί

πουσκιάν = από τότε

πουφτά = τέτοια

ποφασίζω = αποφασίζω

ποχερίζω = προσφέρω δώρο

πόψε = απόψε, σήμερα το βράδυ

ποψέβκω = κατεβαίνω από το ζώο

ππεζεβάγγης (ο) = έξυπνος, τολμηρός

ππέσει = πέσει

πηάδκια = οι πηγές

Πποιννιό(το) = η Δέσποινα

ππίταλλος = σκουλήκι της άρμης (προστάδιο εντόμου)

ππώθω = σπρώχνω

πράμα = το πράγμα

πριχού = πριν

πρόαττο = το πρόβατο

Προαττόμαντρα = λίμνη θαλασσινή

προβάρω = δοκιμάζω

προζουμερή (η) = το προζύμι

πρόσαβκο (το) = το αυγό που μένει πάντα στη φωλιά της κότας

προσκέφαλο = μαξιλάρι

προσφάι (το) = πρόχειρο φαί

προσφάς (ο) = είδος τυριού σε άρμη

προσώπατα = οι γενιά, δεύτερα, τρίτα

προτού = πριν

πρώμα = πρώιμα

πρωτινός = ο παλαιός

πρωτόαλη (η) = το πρώτο γάλα μετά τη γέννηση

πρωτόγεννη (η) =  είναι η πρώτης της γέννα

πρώτον = παλιό (από έναν πρώτον)

Πυλιώνας (ο) = ο αυλότοιχος

Πυλώνας  = τοπωνύμιο, νέα γειτονιά Φ.

πυρήνα (η) = απομεινάρι λιοτριβιού

πωρνήν (η) = το πρωινό

πωρνόν = το πρωί

ραδκιάζω =αραδιάζω

ραζακκί (το) = ποικιλία σταφυλιού

ρακί (το) = το τσίπουρο

ρακόσυκα = ποικιλία σύκων

ραφτάικο (το) = το ραφείο

ρραωνιάζομαι = αρραβωνιάζομαι

ρραωνιαστικός- ια = αρραβωνιασμένος

Ρεβύθθι (το) = γειτονιά Καλυθιών

ρεκτιάζουμαι = επιθυμώ, προτιμώ, διαλέγω

ρεμόνισμα = κοσκίνισμα με το ρεμόνι

ρέσκει = αρέσει

ρέσκει με = μου αρέσει

ρετσέτα (η) = η συνταγή

ριγάλλdο (το) = το δώρο

ριφάκι (το) = το μικρό κατσικάκι

ρίφι το = κατσίκι

ρκίζω = αργώ

ρκινήξω = να αρχίσω

ρκινώ = αρχίζω

ρμηνέβκω = συμβουλεύω

ρόγκια (αρχαγγελίτικα) = ρόδια

ροδκιά = η ροδιά

ρόδκια = τα ρόδια

Ρόδου- Λίνδου = νέα γειτονιά Φ.

ρόι (το) = το ρόδι

ροϊστήρι (το) = εργαλείο φούρνου

ρουζέτι (το) = χρωματιστό ψάρι της άμμου

ρουκάνικα = λέξη του παιχνιδιού Μπίτσηκας

ρούκεττος (ο) = περάτης της πόρτας

ρουμάνι (το) =άγρια πυκνή βλάστηση

ρουπατσίνα (τα) = τα διάφορα πράγματα που μετέφεραν όταν διανυκτέρευαν στους αγρούς (τα)

ρούπι = το 1/8 του πήχη

Σαβαστουλλdί (το) = η Σεβαστή

Σαββάτο = Σάββατο

Σαββατόβραο = το Σαββατόβραδο

Σαββί (το) = ο Σάββας

σαϊττα (η) = η σφεντόνα

σαϊττάς (ο) = ο σφεντονάς

σαϊττόξυλο  το = κλαδί θάμνου-δέντρου σε σχήμα ποτηριού για τη σφεντόνα

σακκαρίνα = γυναικείος σάκκος

σακκίν κι άλέσιμο = (όταν κάποιος γίνεται βαρετός λέγοντας τα ίδια)

σακκούλλdι = θήκη για βιβλία, για πρόχειρο φαγητό

σαλά (η) = η σαλάτα

σαλαμέττι = ακέραιο, σώο

σαλαμούρα (η) η άρμη συντήρησης ελιών, τυριού κ.λ.π

σαλαουνώ =δίνω σημάδι ζωής, κουνιέμαι

σαλέβκω = περπατώ, προχωρώ

σαλογυρίζω = περιφέρομαι άσκοπα

Σαουράκι (το) = τοπωνύμιο Κ.

σαουρώνω = μαζεύω ξένο νήμα ( στο χαρταετό)

σάππι (το) = το ξύλο της τσάπας, τσεκουριού κ.λ.π

σαράι το = ανάκτορο

σάρακας (ο) = προνύμφη του ππιτάλλου

σαρταμπέλλdος =ο  άτσαλος

σαρτάρω = κάνω πήδημα

σαρτώ = πηδώ , ζευγαρώνω

σαχανάκι (το) = ο ανεμοστρόβιλος

σάψυχος = αρωματικό τσάι

σεβντάς = καημός (έρωτας)

σειές  =  στην υγειά σου

σειράς (ο) = η σειρά

σελιάνι (το) = βόλτα , σεργιάνι

σερεπέττι  το= κοπρόνερο για πότισμα φυτών

σερέτης =ο  γρουσούζης

σεφέρι(το) = η φορά

σεφέρκια = φορές

σημάι (το) = παιδικό παιχνίδι. Σημαδεύαμε τενεκέ με πέταγμα πέτρας.

σία = υγεία

σιάζω = συνάπτω σχέση

σιάκκι = σακί με δύο θήκες για τη σπορά

σιαστική = η αρραβωνιαστικιά

σιαστικός = ο αρραβωνιαστικός

συγκουρώ = ψαλιδίζω

σιέλι (το) = ίζημα χειμάρρου

σιερένιος = ο σιδερένιος, δυνατός μετά την ασθένεια

σινεμάς = ο κινηματογράφος

σινί (το) = στρογγυλό τραπέζι χωρίς πόδια

σίουρα = σίγουρα

σίουρος = σίγουρος

σισσιρία (η) = βρώσιμο χόρτο

σίφουνας = ο τυφώνας

σκάδκια (τα) = ξερά σύκα

σκάλαθρος (ο) = εργαλείο φούρνου

σκαλότρυπα (η) = μικρή ορθογώνια τρύπα στον τοίχο εισόδου για αερισμό

σκαμπάζω = καταλαβαίνω

σκαπουλλέρνω = ξεφεύγω

σκαρί (το) = γεννητική προδιάθεση

σκαρμιέμαι = προσπαθώ

σκαρφαλλdωμένος = σκαρφαλωμένος

σκαρφαλλdώνω = σκαρφαλώνω

σκάση (η) = στενοχώρια (άης με στην σκάσην μου)

σκατοταϊζω

σκατούλλdα (η) = μεγάλο σκατό

σκεδιάζω = σχεδιάζω

σκέπει = προστατεύει (από τον αέρα)

σκέπω = προστατεύω

σκερβελές = ντελικανής

σκιάζουμαι = κάνω σχέση

σκιάζω = τακτοποιώ

σκιαστείτε = να συμφιλιωθείτε

σκιου = κουνήσου

Σκληπειό (το) = το χωριό Ασκληπειός

Σκληπενός = από το Ασκληπειό

σκολείο =το  σχολείο

σκολκειό = το σχολείο

σκοντηλώ = τρικλίζω

σκοπός (ο) = αγροφύλακας

σκορdαλλός (ο) = ο κορυδαλλός

σκόρτdο (το) = το σκόρδο

σκορταλκιά (η) = η σκορδαλιά

σκοτάι  (το) = το σκοτάδι

σκοτίζουμαι = ζαλίζομαι

σκούλουκας ο = το σκουλήκι

σκουλουκιάζω = πιάνω σκουλήκια

σκουλουκιάρης = ο νεκρός

σκουλουκόπετρα (η) = σαρανταποδαρούσα

σκουλουκώνουμαι = υποψιάζομαι

σκουτούφλι το = βαθύ σκοτάδι

σκουφί-σκουφκιά

σκω = σκάω ,ζεσταίνομαι, στενοχωριέμαι

σμείω = ενώνω

σοϊκό = της γενιάς χαρακτηριστικό (Πάει σοϊκόν το πράμα)

σούα (η) = στοά

σουβένι (το) = είδος εντόμου

σουβρίκος = είδος χορού

σουγιά (η) = μικρό μαχαίρι για πολλές χρήσεις

Σουλουκκόμυλος = καλυθενό τοπωνύμιο

σούλουκκος (ο) = όνομα ψαριού, η μεγάλη μπίλια στο παιχνίδι

σουλουμάς ο =  η μεγάλη ποσότητα (;)

Σουλουντράνι (το) = γειτονιά Καλυθιών

σουλούπι = παρουσιαστικό

σουλτανί (το) = ποικιλία σταφυλιού(σουλτανίνα)

σουμάρι (το) = σέλα

σουνουμαέβκουμαι =συμμαζεύομαι

σουνουμαεμός (ο) = συγκέντρωση

σουνουμάι = συνολικά, όλα μαζί

σουρά (η) = πήλινο δοχείο νερού

σουραϊ (το) = πήλινο δοχείο νερού

σουρτούκης = ακατάστατος, ασταθής

σουρτουκλαμάς = αλλοπρόσαλλος

σουσαμάκι = όνομα πουλιού

σουσούμι (το) = σημάδι γονικό

σούττα = μιαν και (σούττα είπεν να πεσώσει)

σουφάς = υπερυψωμένος χώρος ύπνου και καθιστικού ,μπροστά στη τσιμιά

σουφράς = το σινί

σουφρώνω = κλέβω, μαζεύω

σπαγκοραμμένος- σπαγκόραμμα = τσιγκούνης

σπάγκος = ο τσιγγούνης

σπατσούλλdι- σπατσούλκια = είδος μικρού ψαριού της ακτής (σχεδόν χάθηκε)

σπάχος (ο) = ο σπάγκος

σπινάκι (το) = το μικρότερο αποδημητικό πουλάκι

σπιουνιά η = η προδοσία

σπιούνος ο = προδότης

σπιρτά (η) = ο βαθμός του οινοπνεύματος (πολλdή σπιρτά)

σπορικός = σπόρος για την επόμενη καλλιέργεια

σπυρί-σπυρί = υπομονή και οικονομία

σσωλογιάζουμαι = τακτοποιούμαι

σσωλογιάζω = τακτοποιώ διάφορα αντικείμενα

στάγκα (η) = παιχνίδι ομαδικό της γειτονιάς(μακριά γαϊδούρα)

σταλαός (ο)=ο σίφωνας

σταλαός (σπίτι) = έπιασέν το σταλαός (στάζει το γώμα)

σταλίζω(τα ζώα) = τα προστατεύω από τη βροχή

Στάμα (η) =  η Σταματία

Σταματελλdίτσα (η) = επίθετο-παρατσούκλι

Σταματί (το) = ο Σταμάτης

Σταματού = η Σταματία

Σταματούλλdα = η Σταματία

Σταμί (το) = η Σταματία

σταμνοθέκα (η) = θέση δίπλα στην είσοδο του σπιτιού για σταμνιά

στάμνος  (ο) = πήλινο δοχείο νερού

σταμπέρνω = επισημαίνω

στάξη (η) = σταγόνα

στασίδι-δκια = το κάθισμα του ναού

στάσσει = βάζει νερό η οροφή

Σταυρώματα = τοποθ. Κ.

σταφία (η) = η σταφίδα

στεκνός = ο στεγνός

στεκνώνω = στεγνώνω ( Άμα είναι στεκνά, α τα μαέψουμεν)

στελιά (τα) = στελέχη

στέλλdω = στέλλω

στεμμός(ο) =σταματημός

Στενό = τοπωνύμιο Κ.

στενοχώρκια = η στενοχώρια

στεφανακάκι (το) = μικρόσωμο πουλάκι με χρωματιστό στεφάνι στο λαιμό

Στεφανιό (το) = ο Στέφανος

Στη γεώτρηση = τοποθεσία του κάμπου Κ.

στημέρνω = κοιτάζω, εξετάζω

στίμη (η) = η ορμή, με φόρα

Στο 13 = τοποθεσία Φ. ,τουριστική γειτονιά

Στο κάμπιγκ = τοποθεσία Κ.

Στο φούρνο = γειτονιά Φαληρ.

στοίβη (η) = ο σωρός

στοιχαλλdάκι- και = τα στοιχειά

στοιχαλλάκι = το στοιχειό

Στου κοράκου τα βουνάρκια = τοπωνύμιο

Στου Νεοφύτου = τοποθ. Κ.

Στου Πρόδρομου = τοποθεσία Φαληρ.

Στου Χατζηνικολκιού =τοποθεσία Φ.

στραβαίνουμαι = τυφλώνομαι (εν το στραβάθηκες;)

στραβάρα = η στραβομάρα

στραλλίνι (το) = χρωματιστό ωδικό πουλί

στρατέβκουμαι = βρίσκω τον προορισμό μου

στρεμμός (ο) = η επιστροφή

στρέφω = επιστρέφω

στρωσκιά (η) = στρωσιά

συβράζω  = ζεσταίνομαι

σύβραση (η) = είδος μαγειρέματος

συγκουρώ =κόβω, τεμαχίζω

συδκιάβατα = συγχρονισμένα

σειές = υγείες

συκκίρτηση (η) = στενοχώρια

συκκιρτίζουμαι - στενοχωριέμαι

συλλοή (η) = η σκέψη

συμπιάνουμαι = χορταίνω, δυναμώνω (φάε να συμπιαστείς)

συμφέρνει = έχει συμφέρον

συναϊλίζω = παροτρύνω, σπρώχνω , ωθώ

συναϊλίσισε = κατάφερε

συναίματος = γεμάτος αίματα

συναπάντημα = ….και το κακό συναπάντημα, το αντάμωμα

συνοπάντι (το) = συναπάντημα

συνορίζουμαι = αναμετρέμαι

συνορισιά (η) = φιλονικία

συντέκνισσα = η κουμπάρα

σύντεκνος = ο κουμπάρος

συντρέχω =βοηθώ τον άλλο

σύξυλος = ακίνητος, ξαφνιασμένος

συρμαγιά (η) = κεφάλαιο επιχείρησης

σύσκατος = λερωμένος με σκατά

συφταίνουμαι = προγραμματίζομαι,προλαβαίνω

συχασμός (ο) = η ησυχία , σταμάτημα

σφαλώ = κλείνω την πόρτα

σφαχτάρι (το) = εργαλείο φούρνου

σφηκαόνι(το) = είδος σφήκας

σφίγγω = μεταφορικά παίρνω δρόμο, τρέχω

σφιχτός = τσιγκούνης

σφογγελώ = φασκελώνω

σφογγιά (η) = εργαλείο φούρνου

σφογγίζω = καθαρίζω

σφουγγίζω = καθαρίζω με πετσέτα

σχιάλκια (τα )= τα σάλια

σωλογιάζω = τακτοποιώ

σωλοϊζω = τακτοποιώ

σσωμάντηλο = το εσωτερικό μαντήλι στο κεφάλι των γυναικών

σωμπίνει = εισχωρεί το νερό

σώνει = φτάνει, αρκετά

σώνω = μαζεύω, συγκεντρώνω ( κόμα εν τα σωσα)

σωουζιά (η) = ζηλοφθονία

σωουζιάρης = ζηλόφθονος

σωσπώ = σπάζω τα κόκαλα

ταβάς (ο) = το τηγάνι

ταβλαρούκα = λέξη του παιχνιδιού Μπίτσηκας

ταβλιάζουμαι = πέφτω κάτω ακίνητος

ταγκλουκώ = ανακατεύομαι (το λάι ταγκλουκά)

ταλαβέρι  το = πάρε- δώσε

ταμπλάς (ο) = πίνακας ; , απότομα

ταμπούκι  το = πρηστό

τανάς = ο ταύρος

ταξελλάρης = ο φοροεισπράκτορας

ταφτιάζω = κρύβω, εξαφανίζω

ταχράς = κυρτό σιδερένιο εργαλείο κοπής κλαδιών

τέζα = πεθαμένος

τεμερζής = ο σιδεράς

τενέκκι (το) = τενεκεδάκι

τενεκκί (το) = τενεκεδάκι πε πέτρες

τέντζερο (το) = χάλκινο δοχείο κουζίνας

τέπελα = εντελώς, τελείως

τεσκερές (ο) = τίτλος ιδιοκτησίας γης

Τετράδη = Τετάρτη

τζα = μωρουδιακό. Όταν φανερώνεται το κρυμμένο πρόσωπο

τσαρσίν   το = η αγορά

τζένια (τα) = τα κουζινικά,κατσαρολικά

τσιμιά (η) = το τζάκι

τσιμιομαντίλα (η) = κάλυμμα του τοίχου του τζακιού

τζίτζιφο (το) = καρπός της τζιτζιφιάς

τηα = (που τηα είναι) (αυτή είναι η αιτία;)

τηάνι (το) = το τηγάνι

τηανίζω = τηγανίζω

τηανίτα (η) = τηγανίτα

τηανιτός = τηγανιτός

τιμονέβκω = τακτοποιώ

του = εκεί (α θέλουμεν και του φράγκα)

τουβράς = είδος σακιού

τουκκέβκω = υποχωρώ

τουκκουντώ = υπενθυμίζω, συμβάλλω

τουλουπάνι (το) = πανί για σούρωμα

τούμπλα (η) = χρυνό κόσμημα

τούνους = ποιανού

τουρσί(ν) το = τουρσί

τουρτουρκαίνω = τρέμω από το κρύο

τούρτουρο = τρεμούλιασμα από το κρύο

τουτηδά = εκείνη

τουχεμές (ο) = θεμέλιο

τράβαλλdα = μπελάδες, τρεχάματα

τρακκούνι (το) = τακούνι

τράμπα (η) = ανταλλαγή προϊόντων

τρανέβκω = γίνομαι σπουδαίος

τράος = ο τράγος

τραουδάκια = τα τραγουδάκια

τραουδιστής = ο τραγουδιστής

τραουδώ = τραγουδώ

Τραουνού = τοπωνύμιο

τραπουζάνια (τα)

τράτος (το) = το περιθώριο (έχουμε τράτος)

τραχήλης (ο) = ο ασβός

τραχούρι (το) =  όνομα ψαριού που χάθηκε από τη θάλασσά μας

τριάκτυλο (το) = όργανο του αλωνιού

τριβκιάς(ο) = εργαλείο τυροκομικής

τρικέφαλο = με τρία κεφάλια (Εκεί που θέλει είναι θερκιό τρικέφαλο)

τριχιά (α σε βάλουμεν μιαν τριχιά) = στη ντροπή, λεπτό κόσκινο

τριχοφάς = ασθένεια των μαλλιών

τρουλλdάνοικτος = ορθάνοικτος

τρουλλdί = παραγεμάτο πιάτο

τρούλλdος (ο) = το ύψωμα

τρουλλάνοιχτα = ορθάνοιχτες οι πόρτες

τρουλλοφτιάζω = τεντώνω τ’ αυτιά, προσέχω

τρυπαλλίτης (ο) = έξυπνος, πολυμήχανος

τσα = έτσι

τσαερό το = δοχείο τσαγιού

τσακκιστός (ελκιές τσακκιστές) = σπασμένος με πέτρα

τσακκουμάκι (το) = αναπτήρας

τσακκουναρίζω = δέρνω, τσακίζω

τσακκώ = τσακίζω

τσάκνο (το) = το προσάναμμα

τσακόδρομος = δρόμος με τσακερές πέτρες

τσαμούχης (γάδαρος) = καλός εραστής

τσαμπάλι (το) = κουδούνι στο λαιμό ζώου

τσαμπί (το) = μικρή σπίθα

Τσαμπικό (το) = η μικρή Τσαμπίκα

τσαούσης = περήφανος

τσαούσικο = λεβέντικο

τσάρουκας (ο) =οισοφάγος ( Ο έρημος ο τσάρουκάς σου!)

τσαρτέλλdες (οι) = οι σαρδέλες

τσατσουμάες = σπίθες

τσαττάλι (το) = το παρακλάδι

τσεμπέρι (το) = το κεφαλομάντιλο των γυναικών

τσιάρα (τα) = τσιγάρα

τσιλκιό (το) = η διάρροια

τσιλλdώ = χέζω, γεννώ

τσιμουδκιά (η) = η σιωπή

τσίππα η = η ντροπή

τσιράκι  το= όνομα πουλιού

τσιράς (ο) = το δαδί του πεύκου

τσίρος (ο) = το υγρό που μένει στη παρασκευή τυριού

Τσίτση (στου) = γειτονιά Καλυθιών

τσιτσί = κρέας (μωρού)

τσιτσοπαναϋρο το = γυμνός στο δρόμο

τσίτσος (ο) = ο γυμνός (πιασ’ τον τσίτσο, πάρ’του τα ρούχα του)

τσιττώνουμαι = υπερηφανεύομαι

τσιφούτης = μαλακός, φοβητσιάρης

τσοάλgια (τα) = τα τσουβάλια

τσολλού (η) = στρωσίδι υφαντό στον αργαλειό

τσολλούες = υφαντές στον αργαλειό από κουρέλια παλιών ρούχων

τσοπάνηες  οι= οι βοσκοί

τσουάλλdι (το) = το τσουβάλι

τσουβράς = φαγητό

τσουϊζω = καταβρέχω με ζεστό νερό

τσουϊστός = βραστός

τσούκκα (η) = το τσουκάλι

τσουκκόφραμα = το σκέπασμα του τσουκαλιού

τσουλλομανίτα (η) = δηλητηριώδες μανιτάρι

τσούρdτης-ες = όνομα πουλιού

τσουραίνω = προκαλώ πόνο

τσουρμαρία (η) = η μεγάλη παρέα

τταζί (το) = γρήγορο

ττάζος(σκύλος) = γρήγορος

τταμακιάρης= ο εκλεκτικός

τταμάχι(το) = η λαιμαργία

τταρλάς (ο) = μεγάλη εδαφική έκταση, μεγάλο κτήμα

ττάρταλλα = ππατταρίσια

Ττασού (η) = η Αναστασία

ττέλι (το) = μεταλλικό σύρμα

ττόζι  το = η σκοτεινιά

ττομελέκι = αρκετά

ττουρλού-ττουρλού = διάφορα

ττουσούνι  το =ο  βλάκας

τυλιάδι(το) = προστάδιο εντόμου (για τα κουνούπια)

τυπησύρι (το) = κιμωλία

τυράννια (η) = η τυραννία

τυρικό(το) = βούρλινο δοχείο στραγγίσματος του τυριού

τυρομύζηθρο (το) = είδος τυριού (παραδοσιακό)

υποφέρνω = υποφέρω

φακκή  (έφαε η φακκή το λάι) = σπατάλες

φακκώνω =χτυπώ

φαμελίτης = οικογενειάρχης

φαμίλκια (η) = η οικογένεια

Φαντενός = ο κάτοικος του χωριού Αφάντου

φαούδι (το) = ο εργατικός

φάουσα (η) = πλήθος, ασθένεια, κατάρα

φαραουνιά (η) = το πλήθος…

Φάρκια (η) = τοπωνύμιο, τουριστική γειτονιά

φαρμακουλκιά (η) = όνομα θάμνου

φασούλκια  τα= τα φασόλια

φέβκω = φεύγω

φεγγάρι το= όνομα φυτού

φελά (σε) = σε ωφελεί

φελέκι (το)=  (το φελέκι σου μέσα)

φελλί(το) = μικρή φέτα ψωμί

φελλομπίνει = το καντήλι πίνει λάδι από το φελλό, χάνεται

φέρεσται (το) = οι τρόποι (Το πάσι είναι το φέρεσται)

φέσι (το) = κάλυμμα κεφαλής (νησιώτικη παράδοση)

φήννει = αφήνει

φιαρέβκουμαι = εμπιστεύομαι

φίδκια  τα= τα φίδια

φιστικάκια τα= βολβοί της ξινιάς

φκερώ = αδειάζω το περιεχόμενο

φλάρος = το συκώτι(ίσως) (τον κακόσ σου το φλάρο)

φλέα (η) = η φλέβα

Φλεάρης = Φεβρουάριος

Φλεαρί (το) – (ρκιά) = επίθετο

φλέες  (οι) = οι φλέβες

φλετρό (το) = το πηγάδι

φοϊτσιάρης = ο φοβητσιάρης

φόος = ο φόβος

φοούμαι = φοβούμαι

φορdακλός (ο) = ο βάτραχος

φορά  η= η φοράδα, το θηλυκό άλογο

φοραμανίκα = χωρίς τα απαραίτητα ρούχα στο κρύο

φορτακλάκι (το) = το βατραχάκι, ο γυρίνος

φορτωτήρα (η) = ξύλο για ξυλοδαρμό

φούλλι(το) = αρωματικό λουλούδι

φουμαδόρος = ψάρι της άμμου(αντέχει αρκετά έξω από το νερό)

φούντη (η) = η πρασινάδα του δέντρου(μεγάλη φούντη)

φουντώ = ρίχνω στο νερό

φουρκέττα (η) = τσιμπίδα μαλλιών

φουρκίζω = ταΐζω το καμίνι με ξύλα

φουρό (το) =γυναικείο εσώρουχο

φουσκί (το)= σκουλαρίκι

φουτάς (ο) = το λευκό υφασμάτινο σκέπασμα του αλευριού στο ζύμωμα

φράγκα  τα = οι παράδες

φραγκοβάζανο (το) = η μελιτζάνα

φρακτάες (οι) = καλλιεργητές πρώιμων λαχανικών

φράμα(το) = το κλείσιμο, η πόρτα(του φούρνου)

φροκαλκιά(η) = η σκούπα

φρόκαλο (το) = το σκουπίδι

φροκαλώ = σκουπίζω

φρύω = ζεσταίνω στο φούρνο

φτάνω = προλαβαίνω

φταρμίζομαι = φταρνίζομαι

φτενός (ο) = ο φθηνός

φτι (το) = το αυτί

Φτια (τα) = τα αφτιά

φτοδάς-α-α = αυτός, η, ο

φτον = αυτό

φτύμα (το) = το φτύξιμο

φυέστε = φύγετε

φυλακωμένος = ο φυλακισμένος

φυλακώνουμαι = φυλακίζομαι

φυσάκι (το) =τρύπιο καλάμι

φυτέβκω = φυτεύω

φφαλοκόβκω = κόβω τον ομφάλιο λώρο

φφέντης = ο αφέντης

Φώκος = φωτιά

χαβάσιν (το) = κουράγιο

χαζίρικα = έτοιμα, χωρίς

χαζίρικος = έτοιμος, δωρεάν (ήβρεν τα χαζίρικα)

χαιρέτιον (το) = η ονομαστική εορτή

χαΐρι (το) = η προκοπή

χαλά (σε) = σε βλάπτει (την ώρα του ξυλοδαρμού)

χαλαβαλές (ο) = η φασαρία,μπελάς

χάλαβρα (τα) = χαλάσματα

χαλαμαντάρα (η) = το χαλασμένο μοτοποδήλατο

χαλατά (τα) = τα μισογκρεμισμένα σπίτια

χαλατός = χαζός

χάλεμα (το) = το μέτρημα με κόκκα

χαλκιούμαι = αρρωσταίνω

χαλουβάς (ο) = ο χαλβάς

χαλούρα (η) = σήκωμα στην πλάτη

χάμε = κάτω

χαμηλλdός = ο χαμηλός

χαμηλλdώνω = κατεβαίνω χαμηλά

χαμνίζω = μαλακώνω

χαμπαρκιάζω = καταλαβαίνω, συνειδητοποιώ (Ε χαμπαρκίαζει τίποτα)

χάνι α = μακάρι

χαούζα (η) = δεξαμενή

χαπάρι το = είδηση (α μησ σε πάρει χαπάρι)

χαραμάα(η) =η χαραμάδα

χαράμι = άδικα

χάρισμα = δωρεάν

χαρκιαάκι = όνομα  μικρού πουλιού

χαρκίτης = είδος χαρταετού

χαρμπαλάς = κέντημα

χαρουπιά (η) = δέντρο . Καρπός τα ξυλοκέρατα, τα χαρούπια

χάρταλη (η) =φαρμακευτικό βότανο

χαρτούτσα (η) = το φυσίγγιο

χαρτουτσιέρα (η) = η φυσιγγιοθήκη

χασκογελώ = γελώ σαν χαζός

χασολοϊσμένος,-η,-ο =χαμένος από τις πολλές έγνοιες

χασοστράτης(ο) = ο υπνοβάτης ; , ο χαμένος

χασουμέρης = ο αργόσχολος

χασουμέρι (το) = χάσιμο πολύτιμου χρόνου

χασουμερνώ = χάνω χρόνο

χαστός = με το στόμα ανοιχτό

χασωνούς (ο) = χαμένος

χάτε = εμπρός

χάτε-χάτεστε = εμπρός

Χατζημαρουλλούς (στης) = τοπωνύμιο Κ.

χάφτω – εχάφτη  (άλλος έχανε κι άλλος εχάφτη) = καταπίνω

χέλε-χέλε = επιφώνημα νίκης(κοροϊδία στον αντίπαλο)

χερόλαβη (η) = μέρος του αλετριού

χερόμυλος = πέτρινος μύλος για άλεσμα σπόρων

χερούλλdι (το) = το χερούλι

χίζι (το) = το ζόρι , με το έτσι θέλω

χιλκιορέζιλος =ο  ντροπιασμένος

χίνια = είδος αγκαλιάς για παιδιά

χινιπόι (το) =

χιονίζει = κρυώνει το φαγητό

χιόνιο = παγωμένο

χιόνιο-χιόνιο = θαυμασμός, ικανοποίηση

χλωρασιά (η) = χλωρή

χνάρι (το) = το ίχνος

χνάρκια (τα) = τα ίχνη

χνωτιάζω = ταιριάζω

χολέντρα (η) = υδροροή

Χολκακούρα = τοπωνύμιο

χολομανώ = στενοχωριέμαι

χολοσκώ =λυπούμαι

χοντρομπούκκα = τρώγε μεγάλες μπουκιές

χόρταση (η) = ολοκλήρωση φαγητού

χου, πρε = τρέξε (για το γαϊδούρι)

χουβαρνταλίκι (το) = αλόγιστο έξοδο

χουβαρντάς (ο) = ανοιχτοχέρης

χούι (το) = η συνήθεια

χόχλακας ο = πέτρα

Χοχλακιά (η) = γειτονιά Καλυθιών

χοχλαστός = βραστός

χόχλος (ο) = ο βρασμός

χρέμι (το) = υφαντό σκέπασμα στον αργαλειό

χρουσόμηλα = βερίκοκα (Χρουσόμηλα της Καλαμονιάς)

χρουσομηλκιά(η) = η βερικοκιά

χρουσόμηλο (το) = το βερίκοκο

χταπόι (το) = το χταπόδι

χτικιάζω = γίνομαι εξωτικό,αρρωσταίνω

χτικιάρης = χτυπημένος από βαριά αρρώστια

χύζι (το) = η ορμή

χύση (η) = τα όμβρια νερά

χχάκκι  το= μερίδιο στην περιουσία

Χώρα = η πόλη Ρόδος

χωράφκια τα = τα χωράφια

χώρκια  = χωριστά

χωρκιό (το) = το χωριό

ψάθες = πλεκτές για προστασία από την υγρασία του σουφά

ψακή (η) = δηλητήριο

ψακώνουμαι = πίνω δηλητήριο, μπεκρουλιάζω

Ψαλιόκαμπος = τοπωνύμιο

ψαρέβκω = ψαρεύω

ψέλλdα (η) = ίσιο μαχαίρι

Ψίθος = το χωριό Ψίνθος

ψιμίθι (το) = ψωμάκι κουλούρι

ψιστ = για το διώξιμο της γάτας

ψιχάλλdα = ψιλή βροχή

ψόματα = τα ψέματα

ψουνίζω = ψωνίζω

ψόφκιασε = ψόφησε

ψοφοπλαντώ = πεθαίνω από την πείνα

ψυλόχεσμα (το) = το χέσιμο του ψύλου

ψυχάι (το) = ίδια χαρακτηριστικά (Ε σε ‘φηκεν ψυχάι)

ψωμόπουλλdο( γάμου) = διάφορα τρόφιμα για το τραπέζι του γάμου

ωσφαίνει = ίσως, τάχα, όπως φαίνεται